1735 Zapis 600 zł na Synagodze Leszczyńskiej

Zapis 600 zł na Synagodze Leszczyńskiej

Actum in Castro Wschovensi, Feria Secunda ipso die Festi Sancti Petri in Vinculis Anno Domini Millesimo Septingentesimo Trigesimo Quinto.

Infideles Lewek Salomon et Samuel Lazer Seniores Judaei Synagogae Lesnensis, tum Moyses Salomon in eadem Synagoga Notarius uti et tanquam ab eadem Synagoga sua specialiter ad hunc Actum ordinati et expediti, suis totiusque Synagogae suae Lesnensis atque universae Communitatis Ejus nunc et pro tempore existentis pro cujus rathihabitatione et praesentis Inscriptionis debitoreae rato et grato susceptione approbatione, eidemque satisfactione in forma juris solenni, et Vadio infrascripto cavent, nominibus, sani mentibus, corporibusque existentes recedendo etc. Recognoverunt.

Quia ipsi tulerunt et in effectu levaverunt Summam Sexcentorum Florenorum Polonicalium in Moneta aurea /: quemlibet Aureum Hungaricalem Octodecem Florenis Polonicalibus computando et aestimando :/ contentam, de manibus Admodum Reverendi Pauli Waniszewski protunc Promotoris Confraternitatis Sacratissimi Rosarii Sacri Montis Gostinensis Congregationis Oratorii Sancti Philippi Nerii, qua propter ex causa levationis Summae ejusdem inscribunt in et super Bonis suis ejusdemque Synagogae suae generaliter omnibus, Summisque quibusvis pecuniariis habitis et habendis, Mercibus, Mercimoniis, institis, fornicibus, tota denique Synagoga sua Lesnensi nunc et pro tempore existenti Summam recensitam Sexcentorum Florenorum Polonicalium Monetae suprascriptae in exsolutionem anteriorum onerum conversae eidem Admodum Reverendo Promotori et Ejus Succedaneis pro tempore ad eandem Confraternitatem, in Sacro Monte existentibus, in et pro Festo Sancti Dominici Confessoris proxime in Anno venturo Millesimo Septingentesimo Trigesimo Sexto, coram Officio praesenti Castrensi Wschovensi sive Posnaniensi sub simili vadio solvendam.

In quantum vero iidem Recognoscentes, seu illorum Synagoga et Communitas Judaica Lesnensis Summam praefatam pro termino ac loco supra descriptis non persolverint et quamdiu Summa haec penes se Recognoscentes seu Synagogam suam Lesnensem de consensu et voluntate praefati Admodum Reverendi Promotoris, sive Ejus Succedaneorum Promotorum pro tempore existentium haeserit, ex tunc iidem Recognoscentes sua cum Synagoga debebunt, et suis cum Succedaneis et Posteris tenebuntur Pensionem seu Provisionem censualem annuam Ecclesiasticam a Summa praefata solvi provenientem quotannis et pro quolibet Festo Sancti Dominici Confessoris, a quolibet Centum per septem Florenos Polonicales ad manus manualemque officiosae aequiparandam, sive etiam officiosam dicti Creditoris sui et illius Succedaneorum Quietationem dare pendere et exsolvere, eam dictae Provisionis seu Census Ecclesiastici solutionem a proxime incidenti in Anno praesenti Festo Sancti Dominici Confessoris incipiendo, et eam singulis Annis et Festi praetacti diebus usque ad realem Summae suprascriptae exsolutionem, seu in alia bona transportationem de consensu Admodum Reverendi Promotoris pro tempore existentis, faciendam, continuando et explendo; idque sub vadio seu vadiis cuilibet Pensioni seu Provisioni census annui Ecclesiastici pro aliquo anno retenti correspondentibus. Citati sua cum Synagoga pro tempore existenti, hic vel in Castro Posnaniensi responsuri peremptorie.

/: L. S. :/

(-) Ex Protocollo Castrensi Wschovensi Extraditum Tarczyński mppr.

(-) Legit Rogowski

Źródło: Święta Góra, „Dopisy Do Rękopisma Zbiór Wiadomości o Świętéj Górze pod Gostyniem”, sygn. A/11, s. 94, wpis CXXI (odpis)

W samo święto św. Piotra w Okowach (tj. 1 sierpnia) 1735 roku Żydzi leszczyńscy pożyczają od ks. Waniszewskiego, promotora Bractwa Różańca Świętego przy Kongregacji Świętogórskiej, 600 zł w złocie (licząc w każdego dukata po 18 zł). Pożyczkę zaciągają na spłatę starych długów, zapisują ją na dobrach swoich i synagogi leszczyńskiej, zobowiązując się do jej spłaty za rok, na św. Dominika, przed urzędem grodzkim wschowskim lub poznańskim.

Pożyczka ta nie jest obciążona procentem. Jeśli jednak Żydzi nie uporają się ze spłatą w oznaczonym terminie, zostaną zobowiązani do corocznego regulowania 7% odsetek na św. Dominika, dopóki długu nie zwrócą.

Z lektury „Zbioru wiadomości o Świętej Górze pod Gostyniem” (s. 157 pkt 4) dowiadujemy się, że równe 100 lat później cała suma była nadal w rękach Żydów leszczyńskich, do tego w roku 1828 przestali płacić Kongregacji odsetki. Podobny los spotkał inne pożyczki udzielone przez księży filipinów leszczyńskiej synagodze (ibidem, passim).