Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Octuagesimo Sexto Die vero
Mercurii Sexta Mensis Novembris.
In termino hodierno ex Citatione literali ex Cancellaria nostra
emanata et debite prout a tergo ipsius apparebat per Reverendum
Franciscum Dylicki Vicarium Ecclesiae Parochialis Gostinensis
executa, legitime incidenti et provenienti, Comparens personaliter
Admodum Reverendus Albertus Turkański Congregationis Sancti Philippi
Nerii, Sacri Montis Gostinensis, Causarum Procurator in Actis
praesentibus legitimatus, suo totiusque praetactae Congregationis
nomine, Contumaciam Famatorum Seniorum Confraternitatis
Sacratissimi Rosarii, dictis Citationis literis ad videndum et
audiendum Sacrosanctum Rosarium in Monte Sacro Gostinensi
collocatum, Decreto Officii Nostri approbari, confirmari, robur
Authoritatis Nostrae perpetuis temporibus habiturum declaravit,
Citatorum accusavit, inque eorundem contumaciam Jura,
videlicet,
– Erectionem Sacratissimi Rosarii in Ecclesia Parochiali
Gostinensi per Admodum Reverendum et Religiosissimum Patrem
Valerianum Grocholski Sacrae Theologiae Doctorem, Provinciae Polonae
Ordinis Praedicatorum Provincialem de data in villa Zadubce Die
Vigesima Nona Januarii,
– Ejusdem Erectionis confirmationem Admodum Reverendi et
Religiosissimi Patris Georgii Trębnic Sacrae Theologiae Doctoris
itidem Provinciae Polonae Ordinis Praedicatorum Prioris Provincialis
Posnaniae Vigesima Julii, Mensium,
Testamenta,
– Famati Augustini Zięba certam quotam ad Ecclesiam Tituli
Visitationis Beatissimae Virginis Mariae, supra Gostin existentem,
inscribentis, officiose Feria Secunda post Festum Sancti Jacobi
Apostoli Anno Millesimo Sexcentesimo Trigesimo Primo,
– et Famati Gregorii Gamunic Civium Gostinensium, Die Trigesima
Mensis Maii Millesimo Sexcentesimo Trigesimo Secundo Anno confecta
Inscriptiones,
– Centum Florenorum per Famatos Lyricenes Cives Gostinenses,
Sabbatho ante Dominicam Reminiscere Millesimo Sexcentesimo Trigesimo
Quinto,
– Centum itidem Florenorum Polonicalium per Famatos Ochotowie
Conjuges, Cives Gostinenses, Feria quarta post Festum Pentecostes,
– Centum itidem Florenorum Polonicalium per Honestam Vincenta Civem
Gostinensem, Feria Tertia post Festum Sancti Bartholomaei Apostoli
Millesimo Sexcentesimo Quadragesimo,
– Trecentorum Florenorum Polonicalium per Famatam Sierakowska Civem
Gostinensem, Feria Sexta in Crastino Festi Sanctissimi Corporis
Christi Domini, Millesimo Sexcentesimo Quadragesimo Primo,
– Centum Florenorum Polonicalium per Famatum Domagałka, Feria
quarta ante Dominicam Septuagesimae,
– Centum itidiem Florenorum Polonicalium per Famatum Dyliczek sub
eodem Actu Millesimo Sexcentesimo Quadragesimo Tertio; Translationem
hujus Summae per Dyliczek inscriptae in alia bona ejusdem, Feria
quarta post Dominicam Conductus Paschae, Millesimo Sexcentesimo
Quadragesimo Octavo,
– Centum quinquaginta Florenorum Polonicalium per Honestam Zielona,
Feria Tertia post Festum Nativitatis Beatissimae Virginis Mariae,
Millesimo Sexcentesimo Quadragesimo Sexto,
– Centum Florenorum Polonicalium per Famatam Ledworuszka, Feria
Sexta in Crastino Festi Sanctissimi Corporis Christi Domini,
Millesimo Sexcentesimo Quinquagesimo,
– Centum Florenorum Polonicalium per Famatam Karasiowa, Decima
Sexta Junii Millesimo Sexcentesimo Quinquagesimo Quinto,
– Centum Florenorum Polonicalium per Famatum Gasparum Ferrifabrum
(!), Feria sexta ante Dominicam Passionis Millesimo Sexcentesimo
Quinquagesimo Secundo,
– Centum Florenorum Polonicalium per Honestam Straszygoścka, Feria
quarta ante Festum Sanctorum Fabiani et Sebastiani Martyrum,
Millesimo Sexcentesimo Quinquagesimo Sexto, Coram Actis Civitatis
Gostinensis praefato Rosario inscripta,
– Dotem Confraternitatis Sacratissimi Rosarii pro Ministro seu
Altarista Promotore factam,
– Tres Paragraphos seorsive ex Libris Visitationum
Perillustris et Reverendissimi Domini Joannis Francisci Wolski
Utriusque Juris Doctoris, Protonotarii Apostolici, Archidiaconi
Sremensis, Anno Domini Millesimo Sexcentesimo Sexagesimo Septimo, Die
Vigesima Nona Septembris celebratarum, extraditos,
– Erectionem per Sedem Apostolicam confirmatam
Congregationis Sancti Philippi Nerii in Sacro Monte Gostinensi
Posnaniae Nona Julii,
– Contractum inter Admodum Reverendos piae memoriae Paulum
Czapulewicz Praepositum Gostinensem, ex una; atque Stanislaum
Grudowicz Ecclesiae Cathedralis Posnaniensis Paenitentiarii, Oratorii
Congregationis Sancti Philippi Nerii Promotorem partibus ex altera in
Gostin, die Decima Sexta Augusti, Mensium,
Item, Inscriptiones
– Quinquaginta Florenorum Polonicalium per Honestam Feckowa, Feria
quarta ante Festum Sanctissimae Trinitatis, Anno Domini Millesimo
Sexcentesimo Sexagesimo Octavo,
– Quinquaginta Florenorum Polonicalium per Honestos Szeląszkowie,
Feria quarta post Festum Sanctae Margarethae Virginis et Martyris,
Millesimo Sexcentesimo Octuagesimo ipso,
– Centum Florenorum Polonicalium per Famatos Kieruyczykowie, Feria
Secunda ante Festum Epiphaniae Millesimo Sexcentesimo Octuagesimo
Primo,
– Centum Florenorum Polonicalium per Famatam Rexikowa Sutoris et
Oppidani Gostinensis Consortem, Feria Tertia post Dominicam Judica
Quadragesimalem Millesimo Sexcentesimo Octuagesimo Tertio,
Coram Actis Gostinensibus factas;
Literas binas Admodum Reverendi et Religiosissimi Patris
Ordinis Praedicatorum Provinciae Polonae Provincialis
– ad Perillustrem et Reverendissimum Dominum Franciscum de
Brudzewo Mielżyński Utrius Juris Doctorem, Archidiaconum
Posnaniensem, Scholasticum Vladislaviensem, Praepositum Gąbinensem,
Sacrae Regiae Majestatis Secretarium, Perillustris et
Reverendissimi Domini Hieronymi Wierzbowski Dei et Sanctae Sedis
Apostolicae Gratia Episcopi Fessensis Suffraganei, Praepositi,
Vicarii in Spiritualibus et Officialis Generalis Posnaniensis,
Custodis Varsaviensis, Sacrae Regiae Majestatis Secretarii, Locum
tenentem et Judicem Surrogatum,
– ad Illustrissimum et Magnificum Dominum Venceslaum a
Leszno Leszczyński Palatinum Terrarum Podlachiae, atque Generosum
Stanislaum de Bnin Radzewski ab eodem exaratas
produxit
ex quibus Judicio praesenti Sacratissimum Rosarium in Sacro
monte Gostinensi, Ecclesiaque Tituli Visitationis Beatae Mariae
Virginis ab Anno Millesimo Sexcentesimo Trigesimo Primo, ad Annum
praesentem Millesimum Sexcentesimum Octuagesimum Sextum in pacifica
praetactae Congregationis Sancti Philippi Nerii cum suis
Fundationibus, Censibusque inscriptis, possessione, existere
deduxit,
petens super eadem Documenta Decretum definitivum Approbationis
Sacratissimi Rosarii in Sacro Monte Gostinensi collocati ferri,
confirmari, ratificari, robur perpetuae firmitatis habiturum
declarari, Monimenta ad praedictum Rosarium spectantia per
Citatos, ejusdem Seniores indebite detenta, sibi Congregationique
suae extradi mandari, Calculationem ex Proventibus indebite
per Citatos multo temporis spatio sibi appropiatis peragi
decerni, Damna, Viales et Litis Expensas per illegitimam Causae
protractionem errogatas Actoribus refundi injungi, Caeteraque Jursi
et Justitiae ab ordine dictata statui, fieri, decerni ac Sententiari
debita cum Instantia, postulavit.
Et Perillustris et Reverendissimus Dominus Judex
Supramemoratus suprascriptos Citatos ultra horam Audientiae
expectatos non comparentes, prout merito erant, suadente Sancta
Justitia reputavit, et in eorum Contumaciam, visis suprascriptis
Documentis et Instrumentis Authenticis, iisdemque lectis, trutinatis
ac bene perpensis, Sacrosanctum Rosarium in Monte Sacro Gostinensi
collocatum approbandum, confirmandum, ratificandum, eidem robur
Authoritatis Ordinariae addendum esse duxit, prout Rosarium
Beatissimae Mariae Virginis publice in Ecclesia edocere, et juxta
Formam et Methodum Sacri Ordinis Praedicatorum recitare, Electiones
Officialium Rosarianorum pro temporibus consuetis intimare, Electos
Officiales novos, si qui fuerint, confirmare, Omnes reditus et Census
Rosario inscriptos recipere, eosdemque pro usu Confraternitatis pie
expendere, Rosaria et Candelas benedicere, Nomina Confratrum in
Librum ad hoc deputatum inscribere, Agonizantibus absolutionem
Rosarianam a Summis Pontificibus concessam impertiri, Processiones
Solennes Dominicis primis cujuslibet Mensis, ac Festivitatibus
ejusdem Beatissimae Mariae Virginis cum Expositione Sanctissimi
Sacramenti intra Monstrantiam reclusi, peragere; Altaria visitanda a
Confratribus pro lucrandis Indulgentiis determinare et assignare,
Clenodia, aurum, argentum, caeteraque, currentes pecuniarias
Eleaemosynas sub diligenti cura habere, nec haec ab Altari Rosariano
amovere, et de Expensis, si quas urgente necessitate pro solenniori
devotione erogare cogerentur, Regestra revidere; Calculationem ab
iisdem recipere; Votivas Rosarianas diebus Sabbativis, aliisque
consuetis, decantare; et caetera omnia juxta Praescriptum et Morem
circa absolvendum Sacratissimum Rosarium, usitatum, peragere;
Illustri Congregationis Praeposito pro tempore existenti, tanquam
Principali Promotori ejusdem Sacratissimi Rosarii, vel per se, vel
per suum Substitutum, injunxit,
Erectiones, Confirmationes, Visitationes, Inscriptiones ac Documenta
quaevis, hac in parte confecta et officiose extradita, pariter hocce
Decretum, robur perpetuum irrevocabilis firmitatis habiturum
declaravit,
Ratione ejusdem Sacratissimi Rosarii parti Actoreae uti temere,
hucusque litiganti, videlicet: Senioribus Sacratissimi Rosarii
Gostinensibus perpetuum Silentium sub Excommunicationis paena
indixit,
Munimenta ad Sacratissimum Rosarium praetactum spectantia
impertinenter per praefatos Seniores detenta, quantocius ad manus
Actorum restituere,
Calculationem de Proventibus ad praefatum Sacratissimum Rosarium
pertinentibus ast indebite per ipsos receptis coram Admodum Reverendo
Sacri Montis Gostinensis Praeposito, vel ejus Deputatis, facere;
Damna, Viales, Litisque Expensas illegitime per temerariam Causae
protractionem, Citatos resarcire, idque sub eadem paena
Excommunicationis mandavit,
Decreto suo ad praemissa mediante.
Praesente me Simone Floriano Turonicki Philosophiae Doctore,
Apostolico et Causarum Consistorii Posnaniensis Actuario Notario.
Ex Protocollo Actorum Consistorii Posnaniensis sub Sigillo
Perillustris et Reverendissimi Domini Hieronymi Wierzbowski Dei et
Sanctae Sedis Apostolicae Gratia, Episcopi Fessensis, Suffraganei,
Praepositi, Vicarii in Spiritualibus, et Officialis Generalis
Posnaniensis, Custodis Varsaviensis, Sacrae Regiae Majestatis
Secretarii.
Extractum et Extraditum /: L. S. :/
(-) Simon Florianus Turonicki Ph. D. Aplicus et Caus. Cons. Posn.
Not. mp.
Źródło:
Święta Góra, „Dopisy Do Rękopisma Zbiór Wiadomości o Swiętéj
Górze pod Gostyniem”, sygn. A/11, s. 52, wpis XXV nr 2 (odpis z wyciągu)
Wyrok sądu konsystorskiego w Poznaniu w sprawie między Kongregacją
Świętogórską jako stroną powodową a starszymi Bractwa
Różańcowego w kościele świętogórskim jako stroną pozwaną.
Przed sądem stanął ksiądz Wojciech Turkański, procurator
causarum gostyńskiej Kongregacji św.
Filipa Neri czyli reprezentant tejże kongregacji w sprawach
sądowych. Wobec kontumacji (contumacia - niestawiennictwo
pozwanego w sądzie) starszych Bractwa Różańcowego przedłożył
dokumenty:
- akt erekcyjny Bractwa Różańcowego (i jego zatwierdzenie) w
kościele parafialnym w Gostyniu, wydany przez prowincjała polskiej
prowincji zakonu dominikanów,
- dwa testamenty zapisujące pewne kwoty kościołowi Nawiedzenia NMP pod Gostyniem, z których starszy datowany na rok 1631,
- zapisy mieszczan gostyńskich z lat 1635-1655 dla Bractwa
Różańcowego w Gostyniu (przykład z ksiąg miejskich),
- uposażenie Bractwa,
- trzy wyjątki z wizytacji Wolskiego w roku 1667,
- dokument erekcyjny Kongregacji św. Filipa Neri na Świętej Górze
w Gostyniu, zatwierdzony przez Stolicę Apostolską,
- kontrakt pomiędzy śp. ks. Pawłem Czapulewiczem, proboszczem
gostyńskim a ks. Stanisławem Grudowiczem, promotorem Kongregacji,
- kolejne zapisy mieszczan gostyńskich z lat 1668-1683 (z ksiąg
miejskich),
- list prowincjała polskiej prowincji dominikanów do ks. Franciszka
z Brudzewa Mielżyńskiego, zastępcy oficjała poznańskiego,
- list tegoż prowincjała dominikanów do Wacława z Leszna
Leszczyńskiego, wojewody podlaskiego oraz Urodzonego Stanisława z
Bnina Radzewskiego.
Na podstawie tych dokumentów ks. Turbański dowiódł, że Bractwo
Różańcowe na Świętej Górze istnieje w nienaruszonym posiadaniu
(possessio pacifica) od 1631 roku, wniósł też o
rozstrzygający wyrok zatwierdzający bractwo, o wydanie Kongregacji
dokumentów bractwowych nieprawnie zatrzymanych przez starszych
bractwa, o kalkulację bezprawnie zatrzymanych dochodów oraz o
wynagrodzenie szkód, zwrot kosztów dojazdu i kosztów sądowych
związanych z odwlekaniem przewodu sądowego.
Orzeczenie sądu rozpoczyna się słowami „Et Perillustris et
Reverendissimus Dominus Judex”. Sędzia orzekł o słuszności
żądania o zatwierdzenie bractwa, po czym wyliczył wszystkie jego
przywileje oraz przyznał moc wieczystą wszystkim przedłożonym
dokumentom. Starszym Bractwa sąd nakazał wieczyste milczenie
(perpetuum silentium) pod karą klątwy. Zatrzymane dokumenty
zwrócić mają jak najszybciej księżom Kongregacji, ponadto
rozliczyć się przed prepozytem świętogórskim z zawłaszczonych
dochodów Bractwa, wreszcie wynagrodzić stronie powodowej poniesione
koszta sprawy.
Kontekst tej sprawy omawia „Zbiór wiadomości o Świętej Górze
pod Gostyniem” na stronach 50-52 (http://wbc1.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=252836).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz