1667 Punctum ex Libris visitationis perillustris et reverendissimi domini Joannis Stanislai Wolski

Punctum ex Libris visitationis perillustris et reverendissimi domini Joannis Stanislai Wolski, Utriusque Juris Doctoris, protonotarii apostolici, archidiaconi Sremensis, anno Domini 1667.	Wyjątek z ksiąg wizytacji jaśnie oświeconego najprzewielebniejszego księdza Jana Stanisława Wolskiego, doktora praw obojga, protonotariusza apostolskiego, archidiakona śremskiego roku Pańskiego 1667.
Est etiam altare Depositionis Christi de Cruce seu Beatissimae Virginis Mariae Dolorosae a parte ecclesiae dextera muratum et consecratum per illustrissimum olim Albertum Tholibowski episcopum Posnaniensem 1658 ipso die festo sanctae Catharinae Virginis et Martyris. Altarista ejusdem altaris ad praesens reverendus Albertus Staniewski de anno 1661, die 24 Octobris Crobiae per illustrissimum olim Tholibowski post obitum reverendi Pauli Guzdzielski institutus, qui ejusdem altaris erectionem, fundationis olim honestae Annae Lebiedzina civis Gostinensis super summam sexcentorum florenorum Polonicalium pro censu annuo quadraginta duorum florenorum Polonicalium annuatim persolvendorum, per illustrissimum olim Andraeam Szołdrski [s. 32] episcopum Posnaniensem de anno 1639 die 27 mensis Junii factam produxit etc. etc.	Jest też ołtarz Złożenia Chrystusa z Krzyża czyli Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, wymurowany z prawej strony kościoła i konsekrowany przez najjaśniejszego niegdy Wojciecha Tolibowskiego biskupa poznańskiego w 1658 roku w samo święto świętej Katarzyny, Dziewicy i Męczennicy. Altarystą tego ołtarza jest wielebny Wojciech Staniewski, któremu tę funkcję po śmierci wielebnego Pawła Guździelskiego przydzielił najjaśniejszy niegdy ksiądz Tolibowski w Krobi, 24 października 1661 roku. Ksiądz Staniewski przedłożył akt erekcji tego ołtarza, wydany przez najjaśniejszego niegdy Andrzeja Szołdrskiego biskupa poznańskiego 27 czerwca 1639 roku, fundacji niegdy uczciwej Anny Lebiedziny, mieszczki gostyńskiej, która zapisała na ten ołtarz czynsz roczny 42 złp. od sumy 600 złp. itd. itd.
Insuper habet censum septem florenorum a summa capitali centum florenorum Polonicalium per honestos Stephanum Feckowicz et Annam conjuges cives Gostinenses de anno 1662 in vigilia sancti Laurentii Martyris coram officio consulari Gostinensi inscriptum et obligatum pro eodem festo.	Ponadto ma [ten ołtarz] czynsz 7 zł od sumy głównej 100 złp., zapisany zobowiązaniem z roku 1662 w wigilię świętego Wawrzyńca Męczennika1 przed urzędem radzieckim w Gostyniu2 przez uczciwych Stefana Feckowicza i Annę, małżonków, mieszczan gostyńskich, płatny corocznie we wspomniane święto.
Item censum septem florenorum Polonicalium a summa capitali centum florenorum Polonicalium per honestum Joannem Gadowski et Sophiam conjuges cives Gostinenses de anno Domini 1667.	Nadto czynsz 7 złp. od sumy głównej 100 złp. przez uczciwego Jana Gadowskiego i Zofię, małżonków, mieszczan gostyńskich, z roku 1667.
Item censum septem florenorum Polonicalium a summa capitali centum florenorum per famatum Gregorium Gano civem Gostinensem inscriptum coram officio proconsulari Gostinensi de anno 1658.	Nadto czynsz 7 złp. od sumy głównej 100 zł przez sławetnego Grzegorza Gano mieszczanina gostyńskiego, zapisany przed urzędem burmistrzowskim w Gostyniu w roku 16583.
Ultimus census non ex visitatione sed aliunde excerptus, scilicet ex notatis reverendi patris Alberti Staniewski altaristae altaris, qui idem docet in manuscriptis, quod laboriosus Simon Koział de villa Brzezie inscripsit seu recognovit summam centum florenorum Polonicalium eidem altari in anno 1658, die sabbathi post festum Ascensionis Domini coram actis proconsularibus Gostinensibus.	Ostatni czynsz nie z wizytacji lecz skądinąd wyjęty, to jest z notatek wielebnego ojca Wojciecha Staniewskiego, altarysty ołtarza, który to udowadnia na piśmie, że pracowity Szymon Koział ze wsi Brzezie zapisał czyli zeznał temuż ołtarzowi sumę 100 złp. w roku 1658, w sobotę po święcie Wniebowstąpienia Pańskiego, przed aktami burmistrzowskimi w Gostyniu4.
Facit mentionem visitatio supra dicta etiam aliarum summarum, sicuti: summae sexcentorum florenorum Polonicalium legatae per generosum Joannem Dębowski super bonis Pudliszki in anno 1662 die vigesima sexta Aprilis, sed quia recognitio ejusdem summae authentica defuit, citati successores liberi evaserunt.	Wizytacja powyższa czyni też wzmiankę o innych sumach, jako to o sumie 600 złp. legowanej przez urodzonego Jana Dębowskiego na dobrach Pudliszki w roku 1662, 26 kwietnia, jednak ponieważ brak urzędowego zeznania [zapisu] tej sumy, pozwani [w tej sprawie] spadkobiercy wybronili się.
Item docet inscriptio, quomodo generosa Catharina de Przetoczno Podolska inscripserat certam summam in anno 1646 in castro Posnaniensi eidem altari, sed haec sicut aliae antiquitate perierunt.	Zapis informuje też, że urodzona Katarzyna z Przetoczna Podolska zapisała była temu ołtarzowi pewną sumę w roku 1646 w grodzie poznańskim, lecz ta, podobnie jak inne, z biegiem lat przepadła.

Źródło: Święta Góra, „Dopisy Do Rękopisma Zbiór Wiadomości o Swiętéj Górze pod Gostyniem”, sygn. A/11, s. 31-32, wpis XXVIII (odpis)

Szerzej o altarii NMP Bolesnej i samej drewnianej figurce Piety, do dziś przechowywanej w świętogórskiej bazylice, w „Zbiorze wiadomości o Świętej Górze pod Gostyniem” na s. 5-6 i 56-58.

¹ W zapisie czynszu z księgi radzieckiej (patrz niżej) dosłownie: Laurentii Protomartyris (Wawrzyńca, Pierwszego Męczennika).

² Obligatur honestus Stephanus Feckowic altaristae de Sanctae Cruce Depositionis in aedibus B. M. V. (Gostyń, Acta proconsule..., 1636-1677, czystopis, sygn. I 22, s. 282-283).

³ Obligat honestus Gregorius Gano florenos centum altaristae Depositionis de Cruce in aedibus B. M. V. (ibidem s. 223-224).

⁴ Obligat florenos centum Simon Koział altaristae Depositionis de Cruce in aedibus B. M. V. (ibidem s. 222).