1642 Protestatur Diassek

Protestatur Diassek.

W domu uczciwego Jana Diaska, chorego y sbolałego, sławni Simon Rychły woith, Jerzy Palczewicz y Paweł Smiotanczyk ławniczy przysięzni obecznie przyszodszy, przed ktorymi iako urzędem woitowskim pomieniony Diasek sanus mente existens sollennissime protestatus est, prout et per praesentes protestatur in et contra honestum Nicolaum Porcell balneatorem¹.

Ktory iako balwierz podiąwszy sie nogi moiey prawey, którąm strefunku² niesczesnego złomał, leczyc y onę mi wygoic, ubespieczaiąc, gdzie zrazu pilnosci przyłozywszy opatrował mnie nie zgorzy, lec potym na dozorze iego y pilnosci y staraniu mu zeszło. Bo iako slubował mi dobrym słowem wygoic y uleczyc tę nogę, a on mnie tym barzy okaleczeł, iako Waszmosc widzicie. A to pewnie stych przyczyn: [s. 89] bo najpirwey mnie na ręcznie uwiązawszy ciagneł mnie szamosost³, w ktorym ciągnieniu y ręki mi naruszeł, na ktorą po dzis dzien władac dobrze nie mogę. Asz potym co dali, to gorzey. Puchlinę mi srogą do nogi zapuscieł, ze iusz noga była iako czwierc odęta. Y chciał mi dla tey puchliney banki stawiwszy siekac, alem ia mu koniecznie nie dał, mowiąc mi: „bendziecie Panie Janie na tę nogę iako y pirwey chodzic, a nadali na Swięta Wielkanocne”. Kendy Wielkanoc mineła druga, nastempnie ia po staremu kaleką. Potym mi kazał po izbie koniecznie chodzic. A iam nie mogł.

Y siadłem na zydelek iednego dnia, na ktorym godzin szesc musiałem siedziec, y rzekłem: „Pani, dla Boga, kazscie mi szukac Nykla – nie wytrwam! Niech by mnie przyszedł co pręndzy opatrzyc w tym!” Zaledwie przysli sczeladnikiem y kazał mi znowu po izbie etc. chodzic. Iam nie mogł nieborak. Asz sprzymussu łaziełem, bo mnie mielczarz moi wodził. W tymem upadł ku ziemi, kosc trzasła i rzekłem: „Panie Nykiel! Zle naruszeła mi sie barzy ta noga.” Y polozeli mnie na łosko, a w nodze mnie poczęło szarpac, iako by mnie po kosciach szydlami zgał. Nazaiutrzc przyłozeł mi plaster iakis, ktory mi potym y ze skorą zaledwie od nogi odarł. Y kiedy iusz widział, ze zle, ze mi nic leczenie iego nie pomagało, zwłoczeł mnie dzien ode dnia, asz mnie zatym odstąmpieł.

Zona widząc mnie sbolałego, zem kaleka po staremu, a Nykiel mnie iusz odstąmpił, płacząc wysła przed dom y uirzała Nykła przed aptekarzem stoiącego y rzekła mu: „Panie Nykiel, panięta zazywaią rozmaitych lekarzow. Iezli by sie tesz moi Pąn nie mogł gdzie indzie udac, wszakze nie mąmy dzieci. Łozę ia kosz by mi w iedny koszuli zostac!” A on iey rzekł: „Nie czyncie tego! Uczynię ia sąm, temu dosyc bendzie dobrze.”

Dla czego iterum atque iterum⁴ protestuiąc sie prawnie z nim czassu swego o to czynic chce. Nie tylko o bol moi nieznosny, ktorego mi przyczyniał, o okaliczenie sie wieczne, ale y o wydatki moie wszelakie, ktorem iusz wydał y ktore wydawac bendę tak innym lekarzom, iako y na prawo na nim tego wszystkiego requirowac⁵ bendę, bo mi slubował, zem miał na tę nogę chodzic, a temu dosyc nie uczynił. Salvis omnibus et illaesis iuris remediis et beneficiis iurium reservatis hac protestatione mea in id mediante, dum tempus et occasio permittent.⁶

Actum die 14 mensis Februarii anno quo supra⁷ [1642].

Źródło: Grodzisk Wlkp., wójtowskie 1641-1652, czystopis, sygn. 1531, s. 88-89

O stanie chirurgii urazowej w mieście Grodzisku.

¹ Będąc zdrów na ciele i umyśle jak najsolenniej protestował się, jako i niniejszym protestuje się przeciw przeciwko uczciwego Mikołajowi (Nyklowi) Porcell, balwierzowi.

² przez przypadek.

³ samoszóst – w sześć osób.

⁴ raz po raz (łacińska formuła kończąca akt protestacji).

⁵ Łac. requirere – domagać się.

⁶ Z zachowaniem wszelkich środków i korzyści prawu zastrzeżonych, za pośrednictwem tej mojej protestacji, gdy czas i sposobność pozwolą.

⁷ Zdziałano 14 lutego, roku jak wyżej.