* * *
[Actum Grodzisci Feria Secunda in Crastino Festi Transfigurationis
Christi Domini Die scilicet 7ma Mensis Augusti Anno Domini 1775]
Hnstus Franciscus Otto Minister Justitiae Honesto Francisco Lange
itidem Ministro Justitiae Domum suam a Rybackich, et Fundum a
Civitate coempto Resignat
Przed Sądem Zacnie Sławetnego Andrzeja Chrząnskiego Woyta
Grodziskiego y Ławicą Jego Przysięzną z potrzeby zagajonym
tudziesz Xięgami ninieyszemi Woytowskiemi Grodziskiemi osobiscie
stanąwszy Uczciwi Franciszek Otto Mistrz y Eleonora z Akiermanow
Małzonkowie zdrowi na ciele y umysle będąc jawnie jasnie y
dobrowolnie zeznali iakoz Aktem ninieyszym zeznaią.
Iz Oni maiąc Dobra swoie tu w Grodzisku przez siebie ukupione iako
to nayprzod Grunt ab antiquo do Miasta nalezący od tegoz Miasta
Grodziska za własnosc y Dziedzicznym prawem nabyty y drugi Grunt z
Domostwem od Sławetnych Rybackich z ogrodkiem małym po Sąsiedztwie
pierwszego Gruntu ziedney y Gruntu Sławetnego Zygmunta Szymanskiego
obydwa przed Xięgami ninieyszemi Feria 5ta ante Festum Sae
Margarethae Virginis et Martyris proximo Die scilicet 11ma Mensis
Julii Anno Domini 1771mo sobie rezygnowane w Ulicy Kaciey lezące
teraz w iedno złączone, Te tedy Dobra iako wsobie są wymierzone y
wyograniczone ze wszystkim Prawem Panstwem własnoscią y tytułem
Dziedzicznym nic tam juz sobie ani Sukcessorom swoim nie zostawuiąc
ani rezerwuiąc ale toz całe y zupełne Prawo na nizey pomienionych
Kupicielow Małzonkow zlewaiąc y transfunduiąc daią daruią
ustępuią zaprzedaią y rezygnuią Uczciwym Franciszkowi Lange
Mistrzowi y Joannie Maryannie z Dytrychow Małzonkom y Ich
Sukcessorom na wiecznosc Ato za Summę Złotych Polskim Tysiąc
Osmset Kazdy Złoty po groszy Trzydziesci licząc y komputuiąc
rzetelnie odliczonych y do Rąk swoich odebranych z ktorych iak
naysolenniey y iak naydostateczniey pomienieni Rekognoscenci
pomnienionych Kupicielow Małzonkow y Ich Sukcessorow zakwitowali
iakoz Aktem ninieyszym kwituią wiecznemi czasy, Zeznawaiąc ze juz
nic a nic od tychze Kupicielow dopominac się będą co by im ztego
Domu y Gruntu im zaprzedanych zostawac na potym albo nalezec miało,
Daiąc y pozwalaiąc tymze Kupicielom Małzonkom do tych Gruntow y
Domu wolney Intromissyi y Posessyi tak dalece zeim juz wolno będzie
z temi Dobrami iako swemi własnemi sobie poczynac dac darowac
zaprzedac /: nie komu iednak inszemu tylko Mistrzowi :/ y na
iak naylepszy swoy y Sukcessorow swoich obrocic pozytek.
Ktora to Rezygnacya y w niey opisane kondycye przez Urząd Woytowski
Grodziski approbowana iest habere habere vim et robur perpetuae
firmitatis. Na którą to Rezygnacyą etc. Rekognoscenci podpisuią
się.
(-) Johan Franß Otto und Mein Ner (?) Fraun Elleonora Ihren Nahmen
[Procentu na JWDwor oddał Franz Otto #10]
Źródło: Grodzisk Wlkp., wójtowska 1770-1778, protokół,
sygn. 1524, f. 310
* * *
Actum Grodzisci Feria Quarta
post Festum Sanctae Hedvigis Viduae Electae Die scilicet 18va Mensis
Octobris Anno Domini 1775to
Hnstus Franciscus Lange
Minister Justitiae Hnsto Francisco Otto itidem Ministro Justitiae
Summam Centum Decem Rejstalarorum ex Provisione Quinque a Cento in
Bonis suis inscribit eandem Summam pro imminentibus Festis Nativitate
Christi Domini Soluturum se offert.
Do Urzędu y Xiąg
ninieyszych Woytowskich Grodziskich osobiscie przyszedłszy Uczciwy
Franciszek Lange Mistrz Grodziski zdrowy na Ciele y umysle będąc
jawnie jasnie y dobrowolnie zeznał jakoz aktem ninieyszym zeznaie.
Iz on wziąwszy pozyczanym
sposobem od Uczciwego Franciszka Otto przed tym Mistrza Grodziskiego
a teraz w Miescie Szprutau w Brandeburgii zostaiącego Summę 110
Talarow Kazdy Talar po Złotych Polskich 6 rachuiąc, z Prowizyi po
pięc od Sta na Rok, ktorą na przyszłe Swięta Bozego Narodzenia w
Roku teraznieyszym wraz y z prowizyą bez wszelkiey kontradykcyi y
zwłoki nie tylko oddac assekuruie się, ale dla gruntownieyszego
ubespieczenia y obwarowania tęz Summę na Dobrach swoich w Grodzisku
mianych y od tegoz Franciszka Otto nie dawno okupionych waruie y
zapisuie hac sua personali Recognitione ad praemissa mediante.
Quam quidem Inscriptionem
Honestus Franciscus Otto personaliter comparens majoris roboris ac
Securitatis gratia petiit ad Acta praesentia suscipi. Quod et
obtinuit Ubi in continenti suprascriptus Recognoscens super hanc
Inscriptionem se subscripsit idque idiomate Germanice.
(-) Franciscus Lange Scharf-
und Nachrichter
[Cassata haec Transactio
Transactione die 19na 9bris 1776to]
Źródło:
Grodzisk Wlkp., wójtowska 1770-1778, protokół, sygn. 1524, f.
321
* * *
Actum Grodzisci Feria Quinta
post Dominicam Cantate proxima die scilicet 9na Mensis Maji Anno
Domini 1776to
Hnstus Langa Minister
Justitiae Grodziscensis Summam 100. Thalerorum Hnsto Dytrych in Bonis
suis inscribit
Ad
Officium et Acta praesentia Advocatialia et Scabinalia Civitatis
Grodzisk personaliter veniens Honestus Franciscus Langa Minister
Justitiae Civitatis Grodziscensis sanus mente corporeque existens
recognovit.
Quia
ipse de Manibus Honesti Francisci Dytrych Ministri Justitiae de
Civitate Goray in Silesia sita Vitrici sui Summam 100 Talerorum
Pruthenicorum, quemlibet Talerum Sex Florenis Polonicalibus
computando et aestimando, in rem et necessitatem suam in Anno
immediate praeterito 1775to sibi concreditam tulit levavit numeravit
et in effectu ad se recepit, Eandemque Summam 100 Talerorum
Pruthenicorum ad se receptam securitatis Causa in Bonis suis hic
Grodzisci existentibus et per se a Honesto Francisco Otto Antecedaneo
Ministro Justitiae Grodziscensi coemptis ex Provisione Annua Quinque
Talerorum a Cento inscribit demonstrat et assecurat, Solutionem
Provisionis usque ad Levationem totalis Summae quolibet Anno
declarando.
Quam
quidem Inscriptionem Honestus Franciscus Dytrych personaliter
comparens petiit ad Acta praesentia suscipi et ingrossari, quod prout
Juris et Styli est obtinuit. Ubi in continenti suprascriptus
Recognoscens super eandem Inscriptionem Summae 100 Talerorum in Bonis
suis se subscripsit de tenore tali.
(-) Franciscus Lange,
Scharf- und Nachrichter
[Cassata haec Transactio
Transactione die 19. Mensis 9bris 1776to]
Źródło: Grodzisk Wlkp., wójtowska 1770-1778, protokół,
sygn. 1524, f. 362
* * *
[Actum Grodzisci Feria
Tertia ante Festum Sanctae Catharinae Virginis et Martyris die
scilicet 19na Mensis Novembris Anno Domini 1776to]
Ad Officium et Acta
praesentia Advocatialia Civitatis Grodzisk personaliter veniens
Honestus Franciscus Lange Minister Justitiae Grodziscensis sanus
mente corporeque existens palam sponte libere verbisque expressis ac
benevole suo ac Honestae Joannae Mariae de Dytrychy Consortis suae,
pro cujus ratihabitione cavet nomine recognovit.
Quia Ipse licetsi
Summam 100 Talerorum Pruthenicorum Honesto Francisco Dytrych Ministro
Justitiae de Civitate Goray vitrico suo obligaverat eandemque in
Bonis suis coram Actis praesentibus Feria 5ta post Dominicam Cantate
proxima die scilicet 9na Mensis Maji Anno praesente inscripserat,
quoniam autem is idem Honestus Franciscus Dytrych restantem
Summam Honesto Francisco Otto itidem coram Actis praesentibus Feria
4ta post Festum Sanctae Hedvigis Viduae Electae proxima die scilicet
18va Mensis 8bris Anno immediate praeterito 1775to per se
Recognoscentem inscriptam /: prout binae Quietationes Ejusdem
Francisci Otto testantur :/ exolvit,
proinde cassatis his binis obligationibus et Inscriptionibus Summam
182 Talerorum Pruthenicorum, quemlibet Talerum 6 florenis
Polonicalibus numerando, Honesto Francisco Dytrych Vitrico suo juxta
Calculationem inter se factam provenire declarat,
Eandemque Summam
majoris roboris ac securitatis gratia in Bonis suis
hic Grodzisci habentibus locat
demonstrat assecurat obligat et inscribit, Solutionem
Provisionis per quinque a Cento quolibet Anno usque ad levationem
totalis Summae promittendo
et assecurando hac sua personali Recognitione ad praemissa mediante.
Quam
quidem Inscriptionem Summae 182. Thalerorum Honestus Franciscus
Dytrych personaliter comparens petiit ad Acta praesentia suscipi et
ingrossari, quod quoniam
acta nemini deneganda veniunt
obtinuit, obtinetque praesentibus. Ubi in Continenti suprascriptus
Recognoscens super hanc Inscriptionem se subscripsit de tenore tali.
(-)
Franciscus Lange, Scharfrichter
Źródło: Grodzisk Wlkp., wójtowska 1770-1778, protokół,
sygn. 1524, f. 401
* * *
Actum Grodzisci Feria Sexta
in Crastino Festi Sacratissimi Corporis Christi Domini die scilicet
30. Mensis Maji Anno Domini 1777mo
Inter Honestos Dytrych et
Lange Ministros Justitiae Decretum
Inter Honestum Franciscum
Dytrych Ministrum Justitiae de Civitate Gurau in Silesia sita Actorem
ab una, ----- et Honestum Franciscum Lange itidem Ministrem Justitiae
de Civitate Grodzisk occasione Summae 182 Thalerorum
Pruthenicorum quemlibet Thalerum Sex Florenis Polonicalibus numerando
una cum Provisionibus Actori juxta Inscriptionem
coram Actis Advocatialibus Grodziscensibus Feria Tertia ante Festum
Sanctae Catharinae Virginis et Martyris proxima Die scilicet Decima
Nona Mensis Novembris Anno immediate praeterito Millesimo
Septingentesimo Septuagesimo Sexto per Honestum Lange recognitam
provenientis Ejusdemque Summae uti in emptionem Bonorum hic
Grodzisci per Eundem Honestum Lange ab Actore concreditae et vigore
praefatae Inscriptionis in iisdem Bonis locatae, solutionis
damnorum ac Litis expensarum tum Itinerum multoties
respectu recuperandae ejusdem Summae ad Civitatem Grodzisk
erogatae refusionis Citatum ab altera, ----- Partibus per se
personaliter comparentibus.
In termino hodierno
Honestus Franciscus Dytrych Actor posita Inscriptione
praenominatae Summae 182 Pruthenicorum sibi Actori per Citatum in
Bonis suis ex provisione Annua recognitae et in pretium Bonorum
assumptae Eundem Citatum non tantum ad solutionem ejusdem Summae una
cum Provisionibus sed etiam ad restitutionem damnorum Litisque
expensarum stringi expetiit.
Citatus
vero licet si Summa praefatam 182 Talerorum vere per se ab
Actore in emptionem Bonorum suorum acceperit eandemque in Bonis suis
inscripserit, sed quoniam modernis temporibus tanta calamitas ex
ratione magnarum Expensarum in funera tam Infantis quam et Consortis
suae erogatarum Eum tetigit ex qua Calamitate ad solutionem ex
nunc praerecensitae Summae in Statu non est, proinde ut ipsi per
Officium praesens Termini ad solutionem Actori Ejusdem Summae
praefigentur postulavit.
Officium praesens
Proconsulare et Advocatiale Civitatis Grodzisk visa et lecta
Inscriptione super Summam 182 Thalerorum Pruthenicorum Actori
per Citatum coram Actis Advocatialibus facta et pro reali
agnita, Eundem Citatum ad solutionem hujusce Summae una cum
Provisionibus pertinere declarat, attentoque moderno Citati Statu
quod in funera Infantis et Consortis suae non modicas habuit
expensas, petitionisque ejus
annuendo Summam praefatam in tres Rhatas sive terminos ad exolutionem
Citato exdivisit demandando quatenus quolibet medio Anno Citatus
Actori ab Actu publicati Decreti hodierni ex Summa Capitali Summam 60
Talerorum Pruthenicorum et grossorum Argentorum 16 una cum
Provisionibus exolvat, damnaque ac Litis expensas recompenset idque
sub poena Judicio arbitraria in casu contraventionis quolibet in
Termino non praestandae solutionis Decrevit et sententiavit Decreti
Praesentis vigore.
Źródło:
Grodzisk Wlkp., radziecka 1771-1780, sygn. 1525,
f. 228
* * *
Actum Grodzisci Sabbatho ante Dominicam Rogationum proxima Die
scilicet 23tia Mensis Maji Anno Domini 1778vo
Honestus Franciscus Lange Honesto Francisco Otto Ministro
Justitiae Domum resignat
Przed Sądem z potrzeby zagajonym Zacnie Sławetnego Woyciecha Beymy
Woyta Grodziskiego y Ławice Jego przysięzney tudziesz Xięgami
ninieyszemi Woytowskiemi Grodziskiemi osobiscie stanąwszy Uczciwy
Franciszek Lange Mistrz Grodziski zdrowy na Ciele y umysle będąc
jawnie jasnie y dobrowolnie zeznał iakoz Aktem ninieyszym zeznaie.
Iz On Domostwo swoie w Kaciey Ulicy między Gruntem Konotowicza z
iedney y Ogrodem czyli Sadem Szymanskiego z drugiey strony stoiące
ze wszystkim Prawem Panstwem własnoscią y tytułem dziedzicznym tak
długo y szeroko iako w Swoich Granicach wymierzony y ograniczony
został y iako go przeszli Antecessorowie trzymali y uzywali nic sam
juz sobie ani Sukcessorom swoim nie zostawuiąc ani rezerwuiąc ale
toz całe y zupełne Prawo na nizey pomienionych Kupicielow zlewaiąc
y transfunduiąc daie daruie ustępuie zaprzedaie y rezygnuie
Uczciwemu Franciszkowi Otto Mistrzowi y Eleonorze Zonie y Sukcessorom
Jego na wiecznosc Ato za Summę Tysiąc Osmset Złotych Polskich
Currentis in Regno monetae Kazdy Złoty po groszy Trzydziesci
Polskich licząc y komputuiąc rzetelnie na Stole Woytowskim
odliczoną y odrachowaną z ktorey to odebrania Summy tenze Uczciwy
Franciszek Lange tegoz Franciszka Otto y Jego Sukcessorow iak
naysolenniey y iak naydostateczniey zakwitował iakoz Aktem
ninieyszym kwituie wiecznemi czasy, Daiąc y pozwalaiąc ex nunc do
tegoz Domostwa wolney Jemu Intromissyi y possessyi tak dalece ze Mu
iuz wolno będzie z tym Domostwem iako swoim własnym sobie poczynac
dac darowac zaprzedac zafrymarczyc y na iak naylepszy swoy y
sukcessorow swoich obrocic pozytek. Ewikcyą od wszelkich
Impedymentow lub długow ktoreby się do tego Domostwa sciągac miały
na Summach swoich pinięznych mianych lub gdzieszkolwiek miec
mogących waruie y zapisuie deklaruiąc ninieyszego kupiciela swym
kosztem zawsze od tych długow bronic y zastępowac, ato pod Zakładem
podobneyze Summy w niedotrzymaniu kupna tey Rezygnacyi przepadac
maiącey.
Qui omnes Actus Emptionis Venditionis Resignationis Quietationis
Intromissionis Possessionis Evictionis Vadiique Interpositionis
Sententia et Authoritate Spectabilis Domini Advocati ac Scabinorum
Ejus approbati et confirmati sunt habere vim et robur perpetuae
firmitatis. Ubi in continenti suprascriptus Recognoscens super eandem
Resignationem se subscripsit de tenore tali.
(-) Franz Lange mpp.
Źródło: Grodzisk Wlkp., wójtowska 1770-1778, protokół,
sygn. 1524, f. 528
* * *
Actum Grodzisci Feria Sexta infra Octavas Sacratissimi [Corporis]
Christi Domini Die scilicet 19na Mensis Junii Anno Domini 1778vo
Hnstus Franciscus Dytrych Franciscum Lange Ministrum Justitiae
Grodziscensem de omnibus praetensionibus Quietat.
[okienko na 3/4 strony]
(-) Frantz Dittrüch
Źródło: Grodzisk Wlkp., wójtowska 1770-1778, protokół,
sygn. 1524, f. 532
* * *
Podsumowanie
7 VIII 1775
Otto sprzedaje Langemu swoje
grunty i dom za 1800 złp. Obaj panowie są katami (łac. Minister
Justitiae, niem. Scharfrichter,
w księgach grodziskich określany jako Mistrz).
Zwróćmy uwagę na ograniczone możliwości dalszego
obrotu tą własnością
(nb. z
formuły
końcowej
wykreślono słowo "zafrymarczyć").
Wspomniany w umowie zapis zakupu tego domu przez Otto w 1771 roku od
Jana Rybackiego, garncarza, za sumę 300 złp. znajdziemy w tej samej
księdze wójtowskiej (sygn. 1524) na stronie 44.
18 X 1775
Lange bierze od Otto -
obecnie kata w
Szprotawie (Szprutau w
Brandeburgii)
- pożyczkę w wysokości 110 talarów (równowartość
660 ówczesnych złotych polskich) na 5% w stosunku rocznym.
9 V 1776
Lange jeszcze w ubiegłym
roku pożyczył od ojczyma swojego Dytrycha, kata w Górze Śląskiej
(Goray in Silesia) 100 talarów. Teraz zabezpiecza je na
swoich dobrach oraz zobowiązuje się płacić oprocentowanie 5% w
stosunku rocznym aż do spłaty należności. Ten i pozostałe
zapisy, w których stroną jest Dytrych, sporządzono w drodze
wyjątku po łacinie.
19 XI 1776
Ponieważ Dytrych spłacił
Otto resztę pożyczki zaciągniętej u Otto przez Langego,
przejmując w ten sposób dług Langego w wysokości 182 talarów,
Lange zabezpiecza tę należność na dobrach swoich, będzie też
płacił odsetki w wysokości 5% w stosunku rocznym. Oba poprzednie
zapisy (z 18 X 1775 i 9 V 1776) zostają
tym samym unieważnione i otrzymują w księgach wójtowskich
adnotację: Cassata haec Transactio Transactione die 19. Mensis
9bris 1776to.
30 V 1777
Dytrych pozwał Langego
przed sąd burmistrzowski, żądając spłaty 182 talarów z
odsetkami oraz poniesienia przezeń kosztów procesowych, jak również
kosztów licznych (multoties)
podróży do Grodziska. Na rozprawie sądowej (in termino)
pozwany przyznaje, że wprawdzie zapisał powodowi owe 182 talarów
na swoich dobrach, jednak ostatnimi czasy zmuszony będąc opłacić
wydatki około pogrzebu swego dziecka i żony (dosłownie:
dotknęło go nieszczęście z powodu wielkich wydatków
pogrzebowych) nie jest w stanie długu spłacić, prosi zatem
sąd o wyznaczenie terminów spłaty tej należności.
Sąd burmistrzowski swoim
dekretem nakazuje pozwanemu spłacić dług wraz z odsetkami;
biorąc zaś pod uwagę, iż na pogrzeby dziecka i żony niemałe
wydatki musiał łożyć, przychylając się do jego prośby dzieli
należność na raty. I tak, Lange ma spłacić
trzy raty w wysokości 60 talarów i 16 srebrnych groszy (w talar
liczono bowiem 24 srebrne grosze) każda, w odstępach półrocznych.
Ma również ponieść koszty procesowe.
23 V 1778
Lange sprzedaje Otto swój
dom za 1800 złp.
19 VI 1778
Dytrych kwituje Langego ze
wszystkich pretensji co oznacza, że trzy
wyznaczone dekretem sądowym raty zostały uregulowane w terminie.
Uwaga: tekstu kwitacji nigdy do księgi nie wprowadzono – w
protokole jest tylko data, tytuł i podpis Dytrycha.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz