Die 15 iunii. Beatae Jolentae, Viduae.

B. Iolentæ Ducissæ Polonæ, Ord. S. Claræ, Viduæ  B. Jolentæ Viduæ	Bł. Jolenty, księżnej polskiej, Zakonu św. Klary, Wdowy  Bł. Jolanty, Wdowy
Iolénta Jolánta , quæ in Polónis Heléna, in Hungaris Iohélet, ex Bela quarto, Hungáriæ rege, et María, Græcórum imperatóris filia, paréntibus procreáta est; quinquénnis Cracóviam deláta, beátæ Cunegúndi Kingæ eius soróri instituénda tráditur. Bolesláo Maiorispolóniæ duci duci Calissiénsi et Gnesnénsi in matrimónium data, bonis ómnibus opéribus et exémplo refúlsit, atque virum suum ad eam vitæ perfectiónem tradúxit, ut Pii cognómen adéptus sit. Caritáte fervens, víduis, pupíllis, ægrótis, egéntibus semper præsto fuit, plura etiam cum viro monastéria, xenodochía et sacras ædes cóndidit, órdinem Ordinem Minórum per totam Polóniam propagávit.	Jolenta Jolanta1 , u Polaków Helena, u Węgrów Johelet, urodziła się z Beli IV2, króla Węgier i Marii3, córki cesarza greckiego; w wieku pięciu lat oddana została do Krakowa na wychowanie Kunegundzie Kindze4, swojej siostrze. Wydana za mąż za Bolesława, księcia Wielkopolski księcia kaliskiego i gnieźnieńskiego5, zajaśniała dobrymi uczynkami i przykładem, a męża swego przywiodła do takiej doskonałości, że zyskał przydomek Pobożnego. Płonąc miłosierdziem, służyła zawsze wdowom, sierotom i biednym, liczne też wraz ze swym mężem założyła klasztory, szpitale i kościoły, a Zakon Braci Mniejszych rozszerzyła na całą Polskę.
Bolesláo vita functo, et duábus fíliis núptui locátis, vestígia sanctæ Elísabeth eius amítæ suæ amíctæ [!], ac beatárum Constántiæ et Margarítæ sorórum secúta, Sandéciam cum Anna tértia fília libens perréxit, ibíque monastérium Clarissárum a beáta Cunegúnde Kinga excitátum, ingréssa est: ubi cum inédiæ, tum oratióni ita stúduit, ut cæléstem vitam dúcere viderétur. Ab hoc vero ob barbarórum incursiónes égredi coácta, vitam egit pœniténtem pæniténtem in erémo, una cum eádem beáta Cunegúnde Kinga soróre, qua e vivis erépta ,Gnesnam cum fília ad monastérium, quod cum viro suo a fundaméntis eréxerat et prǽdiis pagísque locupletáverat, se confert ad monastérium Gnesnénse se cóntulit. Abbatíssæ suscépto múnere, in egénis infirmísque, queis quibus famulabátur, vere sublevándis, in exácta sui órdinis Ordinis legum custódia, atque in supernárum rerum contemplatióne sic assuévit, ut sanctitátis eius fama in vulgus etiam manáverit.	Po śmierci Bolesława i wydaniu za mąż dwóch córek6, wstępując w ślady świętej Elżbiety7, swej ciotki8, oraz swoich sióstr, błogosławionych Konstancji9 i Małgorzaty 10, chętnie udała się wraz ze swą trzecią córką11 do Starego Sącza i tam wstąpiła do klasztoru klarysek, założonego przez błogosławioną Kunegundę Kingę, gdzie oddała się postom i modlitwie tak dalece, iż zdawało się, że żywot niebiański wiedzie. Zmuszona do opuszczenia klasztoru z powodu najazdu pogan, pokutowała na pustkowiu wraz ze swą siostrą, błogosławioną Kunegundą Kingą, po której śmierci przenosi się z córką do Gniezna, do klasztoru, który wraz z mężem wzniosła od fundamentów i hojnie uposażyła wsiami i folwarkami przeniosła się do klasztoru w Gnieźnie. Po przyjęciu urzędu ksieni, wspieranie biednych i ubogich, którym12 posługiwała, ścisłe wypełnianie reguły Zakonu oraz rozpamiętywanie spraw nadprzyrodzonych weszły jej w zwyczaj tak, że wieść o jej świętości rozeszła się między ludem.
Christi torménta ita secum ánxie versábat, ut illum vidére aliquándo meruísse fertur, sicut fertur, vidére aliquándo meruísset. Morbo tandem corrépta, et Ecclésiæ sacraméntis muníta, alúmnas ad regulárem observántiam efficáci oratióne adhortáta est. Hinc eádem, qua prædíxerat, hora spíritum Deo réddidit tértio Idus Iúnii die undécimo iúnii, anno millésimo ducentésimo nonagésimo octávo. Post mortem mira claritáte circúmdata, una cum sancto Stanisláo, Cracoviénsi Epíscopo, sui órdinis Ordinis abbatíssæ ánimam agénti appáruit, eamque prótinus incolumitáti restítuit. Eius deínde ope et intercessióne quamplúres bonam adépti sunt valetúdinem, aliásque meruérunt a Deo grátias accípere, quod ad eius sepúlcrum pictæ testántur tabéllæ. Atque ita sánctitas eius et miraculórum fama percrébuit, ut non solum apud Polónos, verum et apud éxteras natiónes, eius semper patrocínium magno in prétio hábitum sit.	Mękę Chrystusa rozważała tak gorliwie, że – jak powiadają – dostąpiła raz łaski oglądania Go. W końcu złożona chorobą, po opatrzeniu sakramentami Kościoła w przekonujących słowach zachęciła swoje wychowanice do przestrzegania dyscypliny zakonnej, po czym o godzinie, którą przepowiedziała, oddała Bogu ducha w trzecie Idy czerwca jedenastego czerwca roku tysiąc dwieście dziewięćdziesiątego ósmego. Po śmierci, otoczona niezwykłą jasnością, wraz ze świętym Stanisławem, biskupem krakowskim, ukazała się konającej ksieni swego zakonu i zaraz wróciła jej zdrowie. Wielu potem dzięki jej pomocy i za jej wstawiennictwem odzyskało zdrowie, bądź uzyskało od Boga inne łaski, o czym świadczą tablice wymalowane nad jej grobem13. I rozeszła się sława jej świętości i cudów tak, iż nie tylko u Polaków, lecz i wśród innych narodów zawsze jej pomoc wielce się ceni.
Eiúsdem porro Beátæ immemorábilem atque perseverántem cultum, rite probátum, Leo duodécimus Póntifex máximus anno millésimo octingentésimo vigésimo séptimo confirmávit, eiúsque Offícium et Missam celebrári permísit. < Paulus vero Papa sextus beátam Jolántam, una cum beáto Bogumílo Epíscopo et Confessóre, secundáriam Patrónam archidiœcéseos Gnesnénsis declarávit atque constítuit. >	Wreszcie po należytym dowiedzeniu ciągłości kultu tej Błogosławionej od czasów niepamiętnych, zatwierdził go papież Leon XII w roku tysiąc osiemset dwudziestym siódmym, zezwalając na odprawianie oficjum i mszy o niej. < Zaś Paweł VI ogłosił ją i ustanowił, wraz z błogosławionym Bogumiłem Biskupem i Wyznawcą, drugorzędną patronką archidiecezji gnieźnieńskiej.14 >

Rewizja lekcji brewiarzowej o bł. Jolancie, przeprowadzona w związku z reformą rubryk. Zrewidowaną lekcję zatwierdziła do użytku liturgicznego Święta Kongregacja Obrzędów dnia 20 czerwca 1964 roku (Prot. N. D. 17/963).

Źródła:

– Officia propria SS. Patronorum aliorumque Sanctorum vel Beatorum Poloniae et Sueciae ex indulto Summorum Pontificum recitanda. Pars aestiva, Desclée et Socii, 1908?, s. 53-55 (die 17. Junii)

– Officia propria pro clero dioecesium Poloniae ex indulto SS. Pontificum recitanda. Pars aestiva, Desclée et Socii, 1938?, s. 14-16 (die 15 Iunii)

– Officia propria dioecesium Poloniae. Pars altera, Marietti 1965, s. 35-36 (die 15 iunii)

¹ Bł. Jolenta (ok. 1244 – 1298), księżna kaliska, klaryska (wspomnienie liturgiczne 15 czerwca).

² Bela IV (1206 – 1270), król Węgier od 1235.

³ Maria Laskarina (1206 – 1270), córka Teodora I Laskarysa, cesarza nicejskiego.

⁴ Św. Kinga lub Kunegunda (1234 – 1292), żona Bolesława Wstydliwego, księcia krakowskiego i sandomierskiego, po jego śmierci klaryska w Starym Sączu (wsp. lit. 24 lipca).

⁵ Bolesław Pobożny (między 1224 a 1227 – 1279), książę gnieźnieńsko-kaliski.

⁶ Elżbieta Bolesławówna (między 1261 a 1263 – 1304), żona Henryka V Brzuchatego, księcia legnickiego i wrocławskiego. Jadwiga Bolesławówna (ok. 1266 – 1339), żona Władysława I Łokietka, króla Polski, pod koniec życia klaryska w Starym Sączu.

⁷ Św. Elżbieta Węgierska, także Elżbieta z Turyngii (1207 – 1231), żona Ludwika IV Świętego landgrafa Turyngii, po jego śmierci tercjarka franciszkańska (wsp. lit. 17 listopada).

⁸ W lekcji z 1965 roku błędnie: amíctæ zamiast amítæ!

⁹ Konstancja (zm. po 1287/1288), żona Lwa I Halickiego.

¹⁰ Św. Małgorzata Węgierska (1242 – 1271), dominikanka w Budzie (wsp. lit. 18 stycznia)

¹¹ Anna Bolesławówna (1276 – przed 1300?), klaryska w Gnieźnie.

¹² Rewizja tekstu zastąpiła starołacińskie queis klasyczną formą quibus.

¹³ „Po śmierci wsławił ją Bóg cudami wielkimi, / Wiele może uprosić modlitwami swymi, / Umarli żywot, chorzy zdrowie odbierają, / W utrapieniach będący pociechy doznają.” (Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku, Katowice/Mikołów, 1937)

¹³ Ustęp dodany podczas rewizji.