1744 Submissio quoad prolem in fide catholica educandam

Eodem die [5ta Februarii 1744]. Idem vicarius [Jacobus Rakowicz vicarius Sarnoviensis] benedixi matrimonium inter famatos Zachariam Radek civem Sarnoviensem sutorem acatholicum et Agnethem Pilarząnka dictam de villa Gay oriundam catholicam, praemissis tribus bannis diebus festivis expeditis. Testes: magnifica Marianna de Zakrzewskie Kierska domina et haeredissa Sarnoviensis, magnifici Antonius et Isidorus Zakrzewscy et alii quam plurimi domini. Et hic in continenti praeassertus neosponsus spopondit in praesentia fide dignorum catholicorum, nimirum Adami Dąmbrowicz proconsulis et Matthia Sadzikoski advocati, civium Sarnoviensium, prolem utriusque sexus in fide orthodoxa educandam absque ulla exprobratione et rixa suae uxoris.	Tegoż dnia [5 lutego 1744]. [Ja], tenże wikariusz [Jakub Rakowicz wikariusz sarnowski], pobłogosławiłem małżeństwo pomiędzy sławetnymi Zachariaszem Radek mieszczaninem sarnowskim, szewcem, akatolikiem i Agnieszką zwaną Pilarzanką, pochodzącą ze wsi Gaj, katoliczką, poprzedziwszy to trzema zapowiedziami ogłoszonymi w dni świąteczne. Świadkowie: wielmożna Marianna z Zakrzewskich Kierska1, pani i dziedziczka Sarnowy, wielmożni Antoni i Izydor Zakrzewscy i inni liczni panowie. Następnie wspomniany nowożeniec zobowiązał się pod przysięgą w obecności godnych wiary katolików, mianowicie Adama Dąbrowicza burmistrza i Macieja Szadzikowskiego wójta, mieszczan sarnowskich, iż potomstwo płci obojga wychowa w wierze katolickiej2, nie czyniąc żadnych zarzutów ani nie wzniecając sporów ze swoją żoną.
NB. Literae ab illustrissimo officio hac in circumstantia ad illlustrem praepositum directae de tenore tali:	NB. Pismo od prześwietnego konsystorza w tej sprawie, skierowane do jaśnie oświeconego proboszcza, w brzmieniu następującym:
"Illustris admodum reverende domine, frater observandissime! Skrupuł, który WMMPan miałeś w daniu ślubu mieszczaninowi sarnowskiemu z pokojową JeymćPani Kasztelanicowy z tej racji, że sponsus jest luter, tak rezolwuję, aby tenże mieszczanin submisją uczynił, jako proles utriusque sexus będzie edukowana in fide orthodoxa catholica, i że przyszłej żonie non exprobrabit eandem fidem catholicam, którą to submisją konotuj WMMPan w metryce copulatorum. His peractis, ponieważ już zapowiedzi wyszły, możesz WMMPan bezpiecznie dać ślub. His expressis jestem solita observantia illustris admodum reverendae dominationis vestrae. Addictissimus frater et ad obsequia paratissimus servus.	„Jaśnie Oświecony Przewielebny Panie3, Wielce Szanowny Bracie! Skrupuł, który WMMPan4 miałeś w daniu ślubu mieszczaninowi sarnowskiemu z pokojową JeymćPani Kasztelanicowy z tej racji, że oblubieniec jest luteraninem, tak rozwiązuję, aby tenże mieszczanin uczynił zobowiązanie, iż potomstwo płci obojga wychowa w wierze katolickiej i że przyszłej żonie nie będzie wypominał tejże wiary katolickiej, które to zobowiązanie zapisz WMMPan w metryce zaślubionych. Następnie, ponieważ już zapowiedzi wyszły, możesz WMMPan bezpiecznie dać ślub. Kończąc, pozostaję z należnym uszanowaniem wobec Jaśnie Oświeconej Przewielebności Waszej. Szczerze oddany brat i do usług zawsze gotowy sługa.
(-) X. Józef Pawłowski, mpp.	(-) X. Józef Pawłowski5, ręką własną.
Z Poznania, die 29 Januarii 1744." [s. 182]	Z Poznania, dnia 29 stycznia 1744."
In superficie harum literarum tenor ejusmodi:	Na odwrocie6 dokumentu słowa następujące:
"Illustri et admodum reverendo domino Stephano Lisiecki, ecclesiarum collegiatae Beatae M. V. in summo Posnaniensis canonico, parochialis Sarnoviensis praeposito, domino fratri observandissimo w Sarnowie."	"Jaśnie Oświeconemu i Przewielebnemu Panu Stefanowi Lisieckiemu, kanonikowi kolegiaty NMP in summo w Poznaniu, prepozytowi kościoła parafialnego w Sarnowie, Wielce Szanownemu Panu Bratu, w Sarnowie."

Kop.: Parafia Sarnowa, Liber Copulatorum ab anno 1744, AAP sygn. PM 263/01, s. 181-182.

Pod aktem metrykalnym małżeństwa mieszanego skopiowano pismo oficjała poznańskiego zawierające warunki, pod którymi należy je zawrzeć.

¹ Marianna z Zakrzewskich Kierska - wdowa po Samuelu Kierskim, kasztelanicu rogozińskim.
² dosł. prawowiernej (łac. orthodoxa).
³ Panie (za łac. Domine) - zwrot grzecznościowy stosowany wobec duchowieństwa jeszcze w XVIII-wiecznej polszczyźnie. W łacińskiej formule "Habemus papam" tytułuje się papieża podwójnym Dominus.
⁴ WMMPan - Wielce Mnie Miłościwy Panie lub Wielmożny a Mnie Miłościwy Panie.
⁵ Józef z Werbna Pawłowski, wikariusz generalny i oficjał poznański 1739-1759, archidiakon pszczewski.
⁶ tj. na stronie adresowej pisma. Kopert jeszcze nie stosowano; przed wysłaniem składano arkusz z pismem na kilka części, pieczętowano i opatrywano adresem.