wtorek, 28 października 2014

1814 Dorothea Browarna de villa Turow parochie Chotoviensis contra profugum maritum Casimirum Browarny

[...] Browarna de villa Turow parochie Chotoviensis contra profugum maritum Casimirum Browarny. [...] [Dorota] Browarna ze wsi Turów parafii chotowskiej przeciwko zbiegłemu mężowi Kazimierzowi Browarnemu.
Judicium consistorii generalis curiae celsissimi principis archiepiscopi Gnesnensis resolvit. Sąd konsystorza generalnego kurii najczcigodniejszego księcia arcybiskupa gnieźnieńskiego postanowił.
Posse dictam Dorotheam ad ineunda alia vota conjugalia admitti, idque ex sequentibus motivis. Iż można rzeczoną Dorotę dopuścić do zawarcia kolejnego małżeństwa, a to z następujących pobudek.
Ad postulationem dictae Dorotheae Browarna, sub die 1-ma Decembris p(raeterito) a(nno) 1813 indictae sunt ex officio praesenti edictales per ecclesias territorii Vielunensis ad inquirendum et sciscitandum de loco commorationis, existentia in vivis vel morte praefati Casimiri Browarny. Ejusmodi edictales tractu plurium septimanarum ex suggestibus ecclesiarum publicabantur, tamen nullum vestigium adinventum, nullaque notitia de eodem profugo Browarny est detecta. Imo testes fide digni per quaerulantem Dorotheam in loco Vieluń die 24 Maji anno currenti inducti, Blasius Kopydłowski et Lucas Kęczka, uterque de villa eadem Turow asserunt, quod tam ipsimet, quam permulti alii ejusdem villae incolae absolvendo itinera in diversa Regni departamenta ubique, tam in proximioribus, quam remotioribus locis, ac usque circa Posnaniam, Varsaviam, Cracoviam inquirebant dictum profugum Browarny, at paenitus de eo nihil sciscitari poterant. Insuper iidem duo testes sub fide juramenti fatentur, dictum Casimirum Browarny fuisse continuo valetudinarium, pallidum ac exsanguem, probabileque jam mortem oppetiisse. Na wniosek rzeczonej Doroty Browarnej, dnia 1 grudnia ub. r. 1813 z urzędu niniejszego rozesłano po kościołach terytorium wieluńskiego1 ogłoszenie celem odszukania miejsca pobytu i stwierdzenia życia lub śmierci rzeczonego Kazimierza Browarnego. Ogłoszenie to podawano do wiadomości z ambon kościelnych przez szereg tygodni, jednak nie znalazł się żaden ślad i nie wykryto żadnej informacji o tymże zbiegłym Browarnym. Owszem, wiarygodni świadkowie stawieni przez wnoszącą skargę Dorotę na miejscu w Wieluniu dnia 24 maja roku bieżącego, Błażej Kopydłowski i Łukasz Kęczka, obaj z tejże wsi Turów, stwierdzili, iż nie tylko oni osobiście, ale również wielu innych mieszkańców tejże wsi, podróżując po różnych departamentach2 Królestwa [!] i tam, w miejscach bliżej i dalej położonych, aż do Poznania, Warszawy i Krakowa szukało wspomnianego Browarnego, lecz nie zdołało uzyskać żadnej o nim informacji. Ponadto ci dwaj świadkowie pod przysięgą zeznali, iż rzeczony Browarny był ciągle chory, blady i słaby, i że prawdopodobnie już umarł.
Nam cum nisi ex hac levi permoventia, uxorem ac domum deseruerit, quod quadam vice, dum circa [s. 6] collect[...] [...] [...]enuebat[...] [...]rari, vapulaverat a patre. Cum vero et suus pater, quem timeret, jam sit mortuus, et amor domus, cognatorum, uxoris ac terrae natalis illum ad reditum trahere debuerat, tamen tam longo tempore, spatio nempe decem annorum non redit, praesagium est, quod nunquam redibit, et interea pars innocens frustratur jure suo. Jednak z tak błahej pobudki nie opuściłby żony i domu, gdyby pewnego razu, gdy podczas zbiorów [?] [...], [nie?] został skarcony przez ojca. Ale jego ojciec, którego się lękał, już nie żyje, umiłowanie więc domu, krewnych, żony i ziemi rodzinnej powinno go było pociągnąć do powrotu. On jednak tyle już czasu, mianowicie od 10 lat nie wraca i zachodzi podejrzenie, iż nigdy nie wróci, a tymczasem odwleka się sprawa [ze szkodą dla] strony niewinnej.
Itaque ex his praemissis licet inferre non absque fundamento, profugum Browarny, aut prae debili valetudine praesertim uti impos laboris, unde victum tolleraret, brevi post discessum obiisse, et ideo tam diu nullam de eo notitiam dari, aut hoc turbulento tempore raptus ad milites qua juvenis, vel in aliquo praelio, vel etiam lassatus militaribus fatigationibus interiit, unde non inaequum esset quaerulanti Dorotheae Browarna facultatem transeundi ad alia vota conjugalia (nihilominus sine praejudicio prioris mariti inquantum superstitis et quandocumque redeuntis) impertiri, prout praesentibus impertitur. In quorum fidem etc. Zatem z powyższych można mniemać nie bez podstaw, iż zbiegły Browarny albo z powodu słabego zdrowia, zwłaszcza jako niezdolny do pracy, nie mając się jak utrzymać, krótko po odejściu zmarł i dlatego po tak długich poszukiwaniach nie udało się uzyskać o nim wieści, albo w tych burzliwych czasach wzięty za młodu do wojska zmarł czy to w bitwie, czy też wycieńczony trudami służby wojskowej. Stąd nic nie stoi na przeszkodzie, by wnoszącej skargę Dorocie Browarnej udzielono zgody na zawarcie drugiego małżeństwa (jednak bez szkody dla pierwszego męża, gdyby przeżył i kiedyś wrócił), jako też niniejszym się jej udziela. Dla czego wiary itd.
Datum Lovicii die decima mensis Junii anno Domini 1814. Wydano w Łowiczu, 10 czerwca roku Pańskiego 1814.
(-) Theodorus Wiesiołowski canonicus Lovicensis, causarum curiae L. C. Illustrissimae [?] judex surrogatus. (-) Teodor Wiesiołowski kanonik łowicki, spraw dworu [...] sędzia surogat.
Or.: Metryki parafii Chotów, Akta obeymuiące niektóre dowody..., 1813-1907, s. 5-6.
Uw.: Górny brzeg karty postrzępiony, ubytek tekstu.

1 terytorium wieluńskie - jednostka organizacyjna archidiecezji gnieźnieńskiej, obejmująca trzy dekanaty: krzepicki, rudzki i wieruszowski.
2 departament – jednostka podziału administracyjnego Księstwa Warszawskiego. W latach 1809-1815 dzieliło się ono na 10 departamentów.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz