1615 Decreti Contra Mathiam Zabiorek insertio

Decreti Contra Mathiam Zabiorek insertio

Actum in Crastino post Festum Sancti Stephani Protomartyris AD 1615 coram Officio Illustrissimis ac Magnifici Domini Andreae Przyemski Castellani Gnesnensis, Covaliensis Coninensis etc. Capitanei

Quoniam ex levipendio Mathiae Zabiorek Civis Coninensis simul et Reginae uxoris illius magna Civitatis pars incendio consumpta sit, proinde tale facinus graviter, cum ex mera negligentia ab illis commissum sit, puniendum est.

Quod incendium tali modo exortum est: cum ambo ex nuptiis in Kurowo celebratis crapula repleti media nocte ante Crastinum Sanctae Catharinae domum redierunt, ubi ancillam famulantem etiam ebrietam invenerunt, quam stramina lumine accepto ad parandum lectum secum venientibus ex iisdem nuptiis isto tempore afferre iusserunt. Quae quidem ancilla dixit se pro tunc lumine candelari carere, ad quod hospes simul et hospita isti ancillae responderunt: "Nunquid non potes faces ligneas accipere et satisfacere iussi nostro?" Ancilla itaque secundum iussum Domini et Dominae Suae cum facibus ligneis incensis ascendit partem superiorem domus ad stramina accipienda ubi, cum illi in manibus istae faces ligneae essent extinctae, cepit vehementer commovere et extinctas agitare incendendi gratia. Interim ex iisdem facibus extinctis carbones nonnulli vel scintillae inter parietem et gradus per quos patebat ascensus ad superiorem partem domus ex ista agitatione earum facium ceciderunt. Quae omnia eadem ancilla parvipendens cum stramine hipocaustum intravit; hospes vero et hospita neglecti officii et rei familiaris suae non circumspexerunt quid ageretur in atrio, sed subito tanquam ebrii homines lectum inierunt. Itaque tam per levipendium hospitis et hospitae quam per malum servitium ancillae magnum incendium ex illis scintillis ab ancilla missis ortum, magnam partem Civitatis consumpsit, ad summumque damnum et paupertatem multos Cives adduxit.

Cum autem in iure Saxonico reperiatur, quod omnis qui levipendio suo in causa incendii est criminaliter puniri debet, ideo quia incendium in Civitate mortem ignis multis praeparat, prout etiam mater istius hospitis eodem incendio combusta est, Ita quoque iste Mathias Zabiorek simul cum uxore sua iure Saxonico comburi debebant. Quoniam vero Illustrissimus ac Magnificus Dominus Przyemski Castellanus Gneznensis, Covaliensis Coninensis etc. Capitaneus misericordia commotus poena capitis tam istum hospitem quam et hospitam puniri noluit, sed sequens Decretum (quod firmum et ratum in omnibus punctis et clausulis habere vult) in causa hac fecit. Cuius tenor de verbo ad verbum talis est Sigillo obsignatus, manu propria subscriptus, atque ad ingrossandum cum praemissis est porrectus:

Ego Andreas Przyemski Castellanus Gnesnensis, Covaliensis Coninensis etc. Capitaneus. Moderno Decreto meo mando ut iste Mathias Zabiorek simul cum uxore sua subito crastina die a Civitate Conin exuletur, Ita ut perpetuis temporibus in praefata Civitate non propius ultra octo milliaria in Circulo tam ex una quam ex altera partibus istius Civitatis sub poena capitis manere neque inhabitare audeat. Bona vero immobilia summaeque pecuniariae tam illius Mathiae Zabiorek quam uxoris suae in Fiscum publicum videlicet ad commodum totius communitatis Civitatis Coninensis converti debent. Ad perpetuam autem rei memoriam, ut in posterum hospites et hospitae, ad praecavenda incendia maiorem diligentiam adhibeant, moderno Decreto meo Mando ut locus iste in quo incendium ortum est, perpetuis temporibus omni structura careat, neque moderni possessores istius loci neque posteritas illorum aedes aliquas in loco isto unquam construere et aedificare poterunt. Quorum omnium gratia me manu propria subscripsi Sigillumque meum Subimprimi feci. Actum et Datum ut supra.

(-) Andreas Przyemski, Castellanus Gneznensis

Konin, radziecka 1594-1643, sygn. I/2 f. 592

Szczegółowy opis zaprószenia ognia w wyniku zaniedbania ze strony pijanych Macieja Zabiorka i jego żony, jak również pijanej ich służącej. Z domu Zabiorka pożar rozszedł się i strawił znaczną część Konina, zgorzała też matka gospodarza. Podług prawa saskiego Zabiorkowi należała się kara śmierci przez spalenie, którą z łaski starosty zamieniono na banicję 8 mil za miasto z konfiskatą mienia nieruchomego i pieniędzy na rzecz skarbu miasta. Tymże dekretem starościńskim postanawia się również, by odtąd ku przestrodze gospodarzy każda działka, na terenie której wybuchł pożar, po wieczne czasy pozostała niezabudowana.