1592 Słuszkowszczy coniuges Wawrowskiemu obligant

Słuszkowszczy coniuges Wawrowskiemu obligant.

Comparentes personaliter coram officio et actis praesentibus castrensibus Calissiensibus nobiles Joannes Słuszkowski et Catherina Galewska sive Siąska coniuges, ipsa quidem Catherina cum consensu personali nobilium Petri patris et Stanislai filii, fratris vero sui germani Siąskich sive Galewskich, a districtu iureque terrestri suis propriis in quibus possessionati sunt recedendo et se cum bonis omnibus ac successoribus suis huic capitaneali castrensi Calissiensi iurisdictioni actus praesentis ratione submittendo et incorporando, mentibus corporibusque sani palam ac manifeste recognoverunt.

Quia totam et integram medietatem bonorum sortium villae ac haereditatis Wawry in districtu Calissiensi existentem, ipsis ibidem iure ac modo concernentem, cum omni eorundem bonorum iure, dominio et proprietate et cum omnibus utilitatibus, usibus fructibus, redditibus, proventibus, censibus, emolumentis, attinentiis, pertinentiis generaliterque obventionibus universis, ita etiam late, longe et circumferentialiter prout bona praefata in suis metis et limittibus ab antiquo distincta et dislimitata consistunt et ea ipsimet coniuges tenuerunt et possiderunt, nihil omnino sibiipsis suisque successoribus iuris, dominii et proprietatis et quorumvis usufructuum in eisdem bonis reservando seu excipiendo.

Nobili Mathiae Wawrowski ac illius successoribus in summa quingentorum et triginta florenorum pecuniae Polonicalis consuetae, quemlibet florenum grossis triginta computando, iam ab eodem Mathia levata et percepta, de qua eum quietaverunt quietantque praesentibus hinc et a data praesenti ad sex annorum decursum, et in defectu eorundem bonorum in eodem sexiennio exemptionis et summae praefatae integrae exolutionis extunc ad aliud sexiennium et sic consequenter de sexiennio in sexiennium annis sese continue et immediate sequentibus usque ad plenariam et integram ipsorum bonorum de manibus ipsius Mathiae Wawrowski aut ipsius successorum coram officio et actis praesentibus castrensibus Calissiensibus exemptionem summaeque praedictae persolutionem obligaverunt, invadiaverunt jureque ac modo obligatorio inscripserunt prout quidem obligant, invadiant et inscribunt praesentibus.

Ita tamen et cum ea conditione, quia si et in quantum idem Mathias Wawrowski in decursu primi et proximi vel alicuius tandem sequentis sexiennii eius praesentis obligationis pecuniam praefatam habere ac sese de eisdem bonis exemi voluerit aut sui successores voluerint, extunc {protque} praefati coniuges Słuszkowskie aut illorum successores ante eiusdem sexiennii decursum, quo talem exemptionem ex praescripto praesentis inscriptionis ipse Mathias fieri vellet vel sui successores fieri vellent, per ministerialem terrestrem competentem ac duos nobiles quem et quos habere poterit et qui illi iam exnunc per officium praesens adduntur et deputantur medio anno de ea exemptione facienda [?] et summae praedictae persolutione avisabit et certiorem faciet talique avisione praemissa [?] praedicti coniuges aut successores eorum memoratum Mathiam aut illius successores de bonis praedictis eximere [?] et summam praefatam sine ulla procrastinatione circa officium [s. 595] et acta praesentia sub vadio infrascripto persolvere debebunt successoresque illorum extradierint [?].

Si [?] quae quidem bona praesentibus obligata praenominati coniuges Słuszkowszczy, ipsa quidem Catherina cum eo quo supra consensu, eidem Mathiae aut eius successoribus debebunt aut illorum successores tenebuntur, prout quidem se suosque successores de bonis suis omnibus inscribunt intromissionem realem et actualem tenutam possessionemque pacificam per ministerialem terrestrem competentem ac duos nobiles praefato Mathiae iam ex nunc de iure et officio praesenti additos [?] iuxta iuris et consuetudinis formam et vigore obligationis praesentis capiendo et assumendo.

Insuper praenominati coniuges Słuszkowszczy, ipsaque Catherina cum eo quo supra consensu et assistentia, se suosque successores de et super bonis suis omnibus eidem Mathiae Wawrowski ac eius successoribus praesenti inscriptione inscripserunt et obligaverunt, inscribuntque et obligant praesentibus bona praefata praesentibus obligata in toto et in parte et ipsum Mathiam ac eius successores ratione eorundem bonorum toties quoties opus fuerit tueri, evincere, expedire, eliberare et per omnia indemnia ipsumque Matiam indemnem ac illius successores indemnes reddere ab omni homine status, sexus et cuiusvis conditionis existente ipsum Mathiam ac illius successores in praefatis bonis iure impediente et impedire volente, nec non ab omnibus et singulis inscriptionibus, obligationibus, reformationibus, dotalibus, advitalitatibus, resignationibus perpetuis et reemptionalibus, citationibus, adcitationibus, concitationibus, lucris, perlucris, iuris processibus, debitis et oneribus quibusvis, censibus spiritualibus et secularibus omnibus, iis prioribus et posterioribus, generaliterque autem ab omnibus et singulis damnis et impedimentis iuridicis, tum et terminis quibusvis, quorumcunque hominum status, sexus et conditionis cuiusvis existentium, nullis penitus exceptis, nec etiam ipsimet coniuges Słuszkowszczy eundem Mathiam Wawrowski ac illius successores in eisdem bonis iniuriaturi nec [...]dem impedimento [?] quovis [?] in eorum possessione pacifica facturi erunt et eorum successores non iniuriaturi nec facturi erunt, ita ut praedictus Mathias cum successoribus suis bona praefata praesentibus sibi obligata quiete et pacifica absque omni impedimento iuridico usque ad sui sive suorum successorum de eisdem bonis exemptionem summaeque praefatae plenariam et integram exsolutionem tenere, habere, possidere ac illis utifrui possit.

Quae quidem omnia et singula praemissa in toto et in parte praefati coniuges Słuszkowszczy cum successoribus suis eidem Mathiae Wawrowski aut illius successoribus facere, complere et exequi debebunt, sub vadio quingentorum et triginta florenorum pecuniae praefatae in se bona quaevis sua et successores suos libere praesentibus assumpto, in eventu non completionis tam in toto quam in parte omnium et singulorum praemissorum ad solvendum succumbendo.

Pro quo quidem vadio tum et pro omnibus sive singulis praemissis tam in toto quam in parte non completis citati praefati coniuges Słuszkowszczy vel eorum successores per eundem Mathiam Wawrowski aut eius successores literali citatione huc in judicium sive officium praesens capitaneale castrense Calissiense, quibus se praesentibus cum bonis omnibus ac successoribus suis submittunt et incorporant, tum in primo citationis termino tanquam peremptorio debebunt successoresque eorum tenebuntur stare, parere, respondere et pro citatis omnibus a judicio vel officio, dum causae officii iudicabuntur, non recedendo, toties quoties opus fuerit satisfacere ac decretum judicii sive officii totumque iuris progressum usque ad finalem exequutionem pati; terminum ipsum primum peremptorium et omnia praemissa [s. 596] nullis diffugiis, dilationibus, exceptionibus tam contra praesentem inscriptionem quam etiam processum, ac si male obtentus esset, inferendo; appellationibus, motionibus ad prosequend(as) easdem, adcitationibus, inhibitionibus, evasionibus, actione pro maiori, conventione generali aut particulari, bello seu alio quovis servitio militari laudato et laudando, literis regalibus, vera vel simplici infirmitate, successorum minorennitate, statutis laudatis et in futurum laudandis, diverticulis et coloribus iuris quibusvis quaesitis, excogitatis et excogitandis, poenisque de iure et consuetudine decerni solitis evadendo, neque sibi ad quietationem de omnibus praemissis ulteriorem dilationem duntaxat ad proxima causarum officii judicia accipiendo, nihilque penitus sibi in auxilium contra praesentem inscriptionem et ex ea emanatam citationem totumque processum assumendo, sub amissione suae totius causae.

Quibus omnibus praemissis se benevole praedicti coniuges Słuszkowszczy et ipsa quidem Catherina cum eo quo supra consensu submiserunt ac ea omnia in se bona quaevis sua ac suos successores libere praesentibus assumpserunt, nulla terrestri praescriptione in praemissis obstante.

Eorundem inter se inscriptio.

Comparentes personaliter coram officio et actis praesentibus castrensibus Calissiensibus nobiles Joannes Słuszkowski, Katherina Galewska sive Siąska coniuges, ipsa quidem Catherina cum eiusdem mariti sui ac nobilium Petri patris et Stanislai filii, fratris vero sui germani Siąskich sive Galewskich personali consensu et assistentia ab una et Mathias Wawrowski partibus ab altera, a districtu jureque terrestri suis propriis in quibus possessionati sunt recedendo et se cum bonis omnibus ac successoribus suis huic capitaneali castrensi Calissiensi jurisdictioni actus praesentis ratione submittendo et incorporando, mentibus corporibusque sani palam ac manifeste recognoverunt.

Quia debebunt successoresque eorundem sibi ipsis ac suis successoribus {suis} invicem mutuo et respective intercisam certam ratione rerum infrascriptarum Polonico idiomate conscriptam, sigillisque ac subscriptione ipsorum Mathiae Wawrowski et Joannis Słuszkowski communitam et ad acta praesentia castrensia Calissiensia in parata charta porrectam, cuius est is qui sequitur de verbo ad verbum tenor:

„Stało się jest pewne postanowienie między szlachetnymi pany Janem i Katarzyną Siąską albo Galewską małżonkami Słuszkowskimi z jednej, a drugiej strony z szlachetnym panem Maciejem Wawrowskim. Naprzód tym sposobem, iż ciż to panowie Jan i Katarzyna małżonkowie Słuszkowszczy ślachetnemu panu Maciejowi Wawrowskiemu zastawieli połowicę dóbr cęsci swych Wawrzech w kaliskim powiecie leżące do sześci lat, a to w summie piąci set złotych i trzydzieści złotych monety i lidzby polski, w każdy złoty licząci po groszy trzydzieści, z zasiewkiem dostatecznym ozimim i jarym do tej połowice należący folwarku, także i ogród, który się poczyna od ogroda Jadamowskiego aż po małą stodołę tych że panów Słuszkowskich, i ze wszytkim budowanim, stodołam i z oboram, jako teraz w podwórzu dostatecznie stoi.

Item¹ puszczają mu ciż to panowie Słuszkowszczy kmiecia przezwiskiem Jakuba Mojżesza do roboty i zagrodnika Stacha przezwiskiem Wąsa, którego to poddanego pan Maciej Wawrowski nie ma obciążać robotami, tylko dni trzy, a we żniwa czterzy. A ogrodnik ma tak robić, jako jest dawny zwyczaj.

W rolach takowe postanowienie między sobą uczynili, iż ten to pan Maci [s. 597] Wawrowski będzie powinien brać zboże z połowice folwarków, począwszy od Dzywowki [?] we wszystkie trzy polia, jako do tej połowice jemu należeć będzie i także na potym zawsze od tej stronej powinien sobie siać będzie aż do sześci liat w każde polie. A iż w jednym polu roli [...], tedy panowie Słuszkowszczy przydawają temu panu Maciejowi Wawrowskiemu przydziałki z obudwu stron Dzywowki, co przed tym do rezydencyjej ich nalieżały, zostawując sobie kopaninę w dole [?] w tej Dzywowce.

Rąbić w gajach ten to pan Maciej Wawrowski nie powinien będzie, tylko paszą wolną dlia bydła, także pastwisko na Siedliskach jemu wolne być ma, oprócz szkody.

Item mierzwa z obory tychże to panów Słuszkowskich, która jemu zastawiona jest, będą powinni na poły nią się rozdzielić tylko tego roku i na rolie swe spólnie wywieść.

Item ciż to panowie Słuszkowszczy puszczają łąki wszystkie na Wawrzech, któreby jemu do połowice w końcu folwarków będące nalieżeć miały, temu to panu Maciejowi Wawrowskiemu.

Item, gdy będzie wychodziła zastawa w sześć lat, ten to pan Maciej Wawrowski zasiewek dostateczny, ozimi i jary, tak jako wziął, powinien będzie oddać tym to panom Słuszkowskim i potomkom ich ten pan Maci Wawrowski i wszystko tam in toto quam in parte² według intercyzej tej oddać sobie powinni będą.

Item gdzieby (Boże uchowaj!) Pan Bóg przepuścieł na tego pana Macieja szkodę w budowaniu przez ogień pioronowy albo samsiedzki, tedy ex utraque parte³ będą powinni wysadzić po dwu przyjaciół, a co i wynajdą między nimi, na tym mają przestać nemine contradicente⁴.

Rumacyjej⁵ do wywożenia rzeczy swych tak panowie Słuszkowszy [!] małżonkowie teraz, jako i po wyściu sześci lat po wykupnie z tych dóbr pan Maci Wawrowski, będą mieli trzy niedzielie.

A to się działo w Wawrzech w piątek nazajutrz po świętym Wociesze [29 IV] roku tysiącznego pięćsetnego dziewiędziesiątego [!] wtórego.

(-) Maci Wawrowski, manu propria.

(-) Jan Słuszkowski, manu propria.”

in toto et in parte et in omnibus eius contentis, clausulis, articulis, conditionibus, beneficiis et punctis tenere, adimplere illique plene ac integre satisfacere, idque sub vadio quingentorum triginta florenorum pecuniae Polonicalis consuetae, quemlibet grossis triginta computando, per easdem partes et quamlibet earum seorsim in se bona sua et successores suos libere praesentibus assumpto; in causu [!] non tentionis aut exequutionis in toto vel in aliqua parte dictarum intercisarum aut earum, quae in se <praescripta> habent, ad solvendum succumbendo.

Pro quo quidem vadio ac dictarum intercisarum in toto vel in parte non tentione citata aliqua partium praedictarum intercisas praedictas non observans nec adimplens aut illius successores per alteram partem easdem intercisas adimplen(do) aut illius successores literali citatione huc in judicium sive officium praesens capitaneale castrense Calissiense, quibus se praesentibus utraque partium cum bonis omnibus ac successoribus suis submisit et incorporavit, tum in primo citationis termino tanquam peremptorio talis pars citata illiusque successores tenebuntur stare, parere, respondere et pro citatis omnibus a judicio vel officio, dum causae officii iudicabuntur, non recedendo, toties quoties opus fuerit satisfacere ac decretum judicii sive [s. 598] officii totumque iuris progressum usque ad finalem exequutionem pati; terminum ipsum primum peremptorium et omnia praemissa nullis diffugiis, dilationibus, exceptionibus tam contra praesentem inscriptionem quam etiam processum, ac si male obtentus esset, inferendo; appellationibus, motionibus ad prosequend(as) easdem, adcitationibus, inhibitionibus, evasionibus, actione pro maiori, conventione generali aut particulari, bello seu alio quovis servitio militari laudato et laudando, literis regalibus, vera vel simplici infirmitate, successorum minorennitate, statutis laudatis et in futurum laudandis, diverticulis et coloribus iuris quibusvis quaesitis, excogitatis et excogitandis, poenisque de iure vel consuetudine decerni solitis evadendo, neque sibi ad quietationem de omnibus praemissis ulteriorem dilationem tantummodo ad proxima causarum officii iudicia accipiendo, nihilque penitus sibi in auxilium contra praesentem inscriptionem et ex ea emanatam citationem totumque processum assumendo, sub amissione suae totius causae.

Quibus omnibus praemissis se benevole utraque partium praenominatarum seorsimque quamlibet et dicta Catherina cum eo quo supra consensu submisit ac ea omnia in se bona quaevis sua ac successores suos libere praesentibus assumpsit, nulla terrestri praescriptione in praemissis obstante.

Or.: Kalisz Gr. 79, inskrypcje/indukta, 1592, s. 594-598.

NN. Jan Słuszkowski i Katarzyna Galewska czyli Siąska małż., ona za zgodą NN. Piotra ojca i Stanisława syna a jej b-ta rodzonego Siąskich, 1/2 dóbr wsi i dz-ctwa Wawry w pow. kaliskim N. Maciejowi Wawrowskiemu w 530 zł na 6 lat zastawiają.

Pod tymże zapisem zastawnym oblata kontraktu zastawnego („intercyzy”) między stronami, oczywiście s. v. 530 zł.

¹ Item – ponadto.

² tam in toto quam in parte – tak w całości, jak i w części.

³ ex utraque parte – z obu stron.

⁴ nemine contradicente – przy braku sprzeciwu.

⁵ Rumacja (łac. rumatio) – usunięcie siłą opornego dłużnika z nieruchomości. Tutaj w znaczeniu: czas na wyprowadzenie się z zajmowanej posiadłości.