Oblata transactionis inter olim Blasium Wrzalik et Sowczynskie
Actum feria quarta post festum sancti Casimiri Confessoris proxima [7
III] 1668.
Ad officium actaque consularia Gostinensia famatorum Andreae Turkan
proconsulis, Joannis Lokiewicz, Jacobi Cytacki, Martini Janyszka et
Martini Gospodarek consulum personaliter veniens honestus Felix
Wrzalik olim Blasii fabriferrarii frater ab utrinque coniunctus
obtulit transactionem seu amicabilem concordiam inter olim
fratrem suum et Sowczynskich de Crobia occasione domus et horti post
olim Reginam consortem fratris sui factam et initam,
petens eandem ad acta suscipi et ingrossari. Cuius tenor de verbo ad
verbum erat talis.
„Przez śrzodek1 na tę zgodę uproszonych, jako Jego Mości X.
Walentego Boleckiego altarysty gostyńskiego, Walentego
Kobuszewskiego z jednej a Jego Mością X. Mateuszem Conrattem
altarystą także gostyńskim, ućciwymi Janem Bernardinkiem i
Sebastianem Buławą z drugi stronej przyjaciół2, stała się
pewna i nieodmienna zgoda między stronami, jako Jego Mością X.
Jakubem altarystą krobskim, ućciwymi Wawrzyńcem bracią rodzoną
Sowczyńskimi per se stawającymi i imieniem ućciwych Marcina
Sowczyńskiego brata ciotecznego tychże panów Sowczyńskich, pro
cuius ratihabitione sub onere et vadio infrascripto cavent3,
siostrzonkami niebosczyce paniej Reginej Kowalki mieszczki gostyński,
bratunkami i sukcesorami przyrodzonymi a ućciwym Błażejem Kowalem
pomienionej Reginej Kowalki małżonkiem, w ten niżej opisany
sposób.
Iż wyży mianowani sukcesorowie za decyzją i komplanacją4 wyży
pomienionych przyjaciół [s. 353] prawo swoje przyrodzone in
personam5 tegoż pana Błażeja za wzięciem od niego summej
sześcidziesiąt złotych, nic sobie ani potomkom swoim nie
zachowując ani ekscypując6, transfundują7 dobra po niej
pozostałe i wiecznymi czasy wzdają8 i przy odliczeniu summej
wyży mianowany księgami gostyńskimi miejskimi9 wzdać
obowięzują się.
Która summa na raty dwie płacona ma być, jedna na jarmarczek
blisko przyszły10 po Wielkinocy, a druga na święto świętej
Małgorzatej [13 VII], bez żadnej dylacyjej11 i prawnych
postępków płacone mają być pod zakładem takowyż summej wyży
opisanej z obu stron przepadający za niedotrzymaniem tego kontraktu
i obowiązku jego w każdym punktcie [!] obserwowanym12.
Działo się w Gostyniu dnia dwudziestego trzeciego marca, w domu
sławetnego pana Jakuba Cytackiego, przy obecności wyży mianowanych
przyjaciół i innych wielu, roku tysiącznego sześćsetnego
sześćdziesiątego siódmego.”
Oblata literarum
„Mnie wielce łaskawy Panie Dziadku!
Winszuję WM. wesołego Alleluja oraz też i zdrowia dobrego, a
podług zgody naszej miasto siebie13 posyłam bracią moję
rodzoną po złotych trzydzieści, które abyś im WM. raczył wydać.
Ja zaś za drugą ratą położoną sam przybędę i kwit zupełny
dam. Zatym WM-o Panu Bogu oddaję.
W Krobi, secunda Maii anno 1667.
WM. wszego dobra życzliwy
(-) X. Jakub Sowczyński vicarius, mansionarista et altarista sancti
Rochi Confessoris ecclesiae parochialis Crobensis, mp.”
„Roku Pańskiego 1667, dnia wtórego maja zeznawamy tym pisaniem
naszym, żeśmy odebrali od pana dziadka Kowala talerów piętnaście14. Na wtórą ratkę zostaje jeszcze złotych piętnaście, które
przychodzą na blisko przyszły święty Mateusz w roku 1667 pod
przepadkiem tych złotych piętnastu, którychby nie oddano.
(-) Wawrzyniec Pusczyc, mp.”
Or.: Gostyń, Acta proconsule...
1636-1677, czystopis, sygn. I 22, s. 352-353.
1 za pośrednictwem.
2 tj. jednaczy, arbitrów.
3 za których akceptację (co do postanowień tej ugody) ręczą,
pod zakładem niżej opisanym.
4 zgodą (z łac. complanatio).
5 na osobę.
6 wyłączając (łac. excipere).
7 przelewają, odstępują (łac. transfundere; stąd słowo
„transfer”).
8 przenoszą prawo własności (terminowi temu odpowiada łac.
resignare).
9 księgami, tj. poprzez zapis w księdze (naśladownictwo łac.
konstrukcji ablativus instrumenti?).
10 tj. najbliższy (kalka z łac. proxime ventura).
11 bez zwłoki (łac. dilatio).
12 tj. przestrzeganym (łac. observandus).
13 zamiast przez siebie, osobiście.
14 W talar liczono wówczas po 3 złp. 15 gr monety dobrej lub 5
złp. (r. 1660) / 7 złp. (1669-1673) monety bieżącej (por. H.
Radzikowski: Atlas monet polskich i litewskich od XVI do XVIII
wieku, Wydawnictwo Limba, Warszawa 2008).